Территория Восточного Туркестана, в силу своего уникального географического положения, а именно, расположения в самом центре Евразийского континента, оказалась под пристальным вниманием и интересом не только непосредственно России и Китая, но и многих других стран. Западные державы и Япония внимательно следили за ситуацией в регионе. Синьцзян – новые земли, некитайская часть Китая, удаленная от его центра, и оставшаяся за китайской стеной, был обречен стать не только объектом внимания международных игроков, но и сценой для решительной борьбы, иногда имевший подпольный характер. Многие государства преследовали в Синьцзяне свои интересы. Мы рассмотрим в этой статье политику Советского Союза в Синьцзяне в 20-е годы ХХ века. Советское государство унаследовало от Российской империи относительно развитую подпольную агентурную сеть. В 1920-е годы увлеченные идеями мировой революции советские лидеры стали разрабатывать планы создания на территории Синьцзяна независимой Республики, дружественной Советам. Данная статья основана на архивных документах и раскрывает внутреннюю позицию советской Компартии по отношению к Синьцзяну. Ключевые слова: казахи, уйгуры, Восточный Туркестан, подпольная деятельность, интересы держав, революция

Мақалада көрнекті абайтанушы-ғалым Қайым Мұхамедхановтың Абай текстологиясын зерттеу жайы қарастырылады. Қайым Мұхамедхановтың Абай өлеңдерінің жинағын, Абай мұрасының жазылу, басылу тарихын, ұлы ақын шығармаларының текстологиясын зерттеу ісіндегі жаңа ізденістері баяндалады. Сонымен қатар, аталмыш мақалада қазақ әдебиетінде кенжелеп қалған текстология ғылымының қалыптасу, даму тарихы, теориялық-әдістемелік негіздері сөз болады. Қайым Мұхамедхановтың абайтанудағы ғылыми тұжырымдары мен пайымдаулары жайлы көрнекті қазақ ғалымдарының көзқарастары талданады. Сондай-ақ автор мақалада абайтанудың білгірі Қ.Мұхамедхановтың ұстазы, ғұлама ғалым М. Әуезовпен рухани жақындығы, ұстаз бен шәкірттің қарым-қатынасына назар аударады. М. Әуезовтің абайтану ғылымының іргетасын қалаудағы ұстаздық бағыт-бағдары мен мақсат-міндеттері және Қ. Мұхамедхановтың ғалымдық парасат-пайымы жан-жақты баяндалады. Кілт сөздер: Абай мұрасы, текстология, абайтану, автор, қолжазба, түпнұсқа, мәтін, қара сөз.

Автор бұл мақалада Абай текстологиясына кенінен тоқталады. Текстолог ғалымдардың еңбектерін негізге ала отырып М.О. Әуезов, Қ. Мұхамедханов және М. Мырзахметұлы зерттеулерін талдауға алады. Мақалада Абай шығармаларының текстологиясын зерттеудің тарихы қысқаша баяндалып, қазіргі абайтану ғылымындағы бұл мәселенің көкейкесті жақтарына жете көніл бөлінеді. Сонымен қатар қазақ мәтінтану ғылымының теориялық-әдістемелік мәселелері кеңірек сөз болады. Мәтінтану ғылымын зерттеуші отандық ғалымдардың еңбектеріне шолу жасалып, көрнекті зерттеушілердің ғылыми ой-пайымдаулары зерделенеді. Түйін сөздер: мәтінтану, мәтінгер, қолжазба, көшірме, түсіндірме, абайтану, шығарма.

Мақалада жетісулық Алаш қайраткері Ыбырайым Жайнақовтың өмірі мен қызметі туралы архив құжаттары негізінде қарастырылады. Автор негізінен қайраткердің алаштық қызметіне қатысты тоқталып, кейбір тарихи деректерді алғаш рет оқырман назарына ұсынады. Түйін сөздер: Алаш, Жетісу, Ыбырайым Жайнақов, ұлт, қайраткер, партия, азаттық.

Бұл мақала Өзбекстан топырағында – қазақтардың киелі деп есептелетін жерінде жатқан Көктерек, Қарағашты, Жыланды аталар жайында. Бұнда Көктерек, Қарағаш әулиелердің қабірімен, ағаш культімен байланысты көне сенімдерден туындаған ырымдар мен ғұрыптар айтылған. Әруақ сыйлайтын қазақтардың ұғымында әулиенің рухы жануардың (жыланның) бейнесіне еніп, ауру-сырқауларға көмектесіп, жәрдем береді екен. Жылан туралы халықтың исламға дейінгі наным-сенімдері, халықтың тәжірибелері мен білімдері - материалданып ескерткішке айналуы Жыланды ата әулиеден анық байқалады, сондықтан жыланның тілін – ерекше қасиеттерін білген Жыланды атаға қатысты бақсылық, тұтынатын құралдардың да (бақан, темір заттар, найза) киелі мәнге ие болу себептері мақалада баяндалады. Түйін сөздер: әулие, ағаш, терек, киелі, жылан, топырақ, қабір, бақсылық, ғұрып, темір құрал, рәміз.