Бұл мақалада Ембі ауданының дамуына үлкен септігін тигізген Гурьев-Қандыағаш темір жолының салыну тарихы айтылады. Сонымен қоса, ғылыми деректерге сүйене отырып, осы құрылысқа бөлінген қаржы, құрылыс жұмысының барысы, жұмысшылардың еңбектегі ерлігі кеңінен баяндалады.

Ұлы Отан соғысы жылдарындағы өлкелік экономика тақырыбын қайта зерделеу, айтылмаған, жазылмаған ақиқаттарды ашу–қазіргі заман талаптарының жаңа міндеті екені айқындалды. Соғыстың басталуы, халықтың экономиканы соғыс жағдайына бейімдеуі, қазақстандықтардың тылдағы ерліктерін көрсетуі т.б. мәселелерді ғылыми арнадан қайта зерделеу және бұрын айтылмаған соғыс жылдарындағы халықтың ауыр әлеуметтік тұрмыс жағдайларын зерттеудің маңызы артып, бүгінгі өмір талаптарының өзекті мәселесіне айналды. Сондықтан осы ғылыми жұмыста зерттеуге қаланған тақырып – «Ұлы Отан соғысы жылдарындағы Семей экономикасы» жоғарыда аталған олқылықтарды ескеруге азда болса қосылған үлес деген ойды ұстандық. Басқа өңірліктер сияқты семейліктерде майдан мен оның тылын азықтандырып киіндірді, эвакуацияланған халыққа пана болды, әскери құрамалар дайындап, қаруландырды, майданның өнім сұранысын дер кезінде шығарып отырды. Оның ішінде жеңіл өнеркәсіп салалары сол заманда ерекше дамыған Семей қаласының Ұлы Жеңіске қосқан үлесі бір төбе. Сондықтан, зерттеліп отырған проблемаға орай Семей өңірінің маңызы бар, саяси экономикалық нысандардың бірі болып, майдан арсеналына айналып, орны ерекше екені баршаға аян. Кілт сөздер: Облыс, қала, экономика, тыл, өнеркәсіп, аудан, колхоз, совхоз.

В данной статье рассматриваются вопросы социальной активности в казахстанском Прииртышье 80-е годы ХХ века, в частности изучены методы, которые использовали активисты «зеленого движения региона» для достижения своих целей. Телеономия настоящего исследования свидетельствует о том, что вопросы устойчивого развития являются для современности показателем уровня социальной и экологической безопасности, а изучение опыта прошлого позволит успешно решать задачи настоящего и будущего. Авторы на основе анализа источников, материалов архива и периодической печати, выявили и классифицировали методы, тактику экологов региона. В ходе изучения деятельности экологических организаций региона была установлена их зависимость от историко-политических условий. В целом, такие методы, как свидетельствование, гражданское неповиновение, прямые акции, привлечение общественного внимания, использование правовых механизмов в некоторой степени способствовали сохранению и улучшению экологической ситуации Прииртышья. В настоящее время активность региональных, местных экологических движений Казахстана практически отсутствует, но через повышение уровня экологической грамотности населения возможно активизировать гражданское общество регионов.

In the historical literature of recent decades, a lot of research has been devoted to the study of the history of deportation in the USSR. The study of mass repressions has now finally passed from the category of popular topics to the category of scientific fundamental research. However, there are a number of issues that have not been reflected in the scientific literature due to the inaccessibility of archival materials, the primary documents on the basis of which the eviction was made. One of these issues is the study of the forced resettlement of peoples in Kazakhstan as a form of repressive policy of the USSR in the 30-40-ies of the twentieth century. Mass deportations were an integral part of Stalinism. They acted as an instrument of state terror in order to strengthen the Stalinist dictatorship by changing the social, demographic, ethnic shape of entire regions, and acting as one of the links in the creation of a system of forced labour. So, the demographic, social, ethnic, economic processes that accompanied Stalin's forced migrations were long-acting phenomenon. Analysis of their genesis, essence, historical consequences is considered by the modern scientific community as one of the important theoretical problems, the solution of which helps to approach the understanding of the deep factors in the development of Soviet history in the Soviet period Keywords: deportation, Stalinism, genocide, rehabilitation, labour army, demographic processes, multinational state

В статье рассматривается процесс проведения коллективизации и ликвидация кулачества с новой концептуальной позиции, раскрывается специфика проведения коллективизации и раскулачивания в Казахстане. Раскулачивание являлось одним из основных элементов коллективизации. Метод реализации государственной политики раскулачивания проводился традиционным путем, однако раскулачивание на территории Казахстана имел свои особенности, которые были обусловлены различными факторами В ходе реализации политики раскулачивания имели место «перегибы», допущенных при ликвидации кулацких хозяйств, присвоение конфискованных имуществ и т.д. Условия для злоупотребления и беззакония представителей государства по отношению крестьянства были заложены самой государственной политикой проведения ликвидацией кулачества. В результате проведения политики раскулачивания, Казахстан пострадал больше чем другие регионы Советского Союза, была ликвидирована наиболее активная дееспособная часть крестьянства (шаруа) Ключевые слова: Репрессия, раскулачивание, коллективизация, перегибы, кулак, голод