Д.Б. Касымова¹<a href="https://orcid.org/%200000-0001-8521-9818">ID</a>, М.Ч. Калыбекова¹*<a href="https://orcid.org/0000-0001-5194-6136">ID</a><div>¹Институт истории и этнологии им. Ч.Ч. Валиханова. Казахстан, г. Алматы. </div><div>*Корреспондирующий автор. </div><div>E-mail: didarkassymova87@gmail.com (Касымова), k.manara@mail.ru (Калыбекова) </div><div style="text-align:justify;"><p><b>Аннотация.</b> В данной статье рассматривается исторический фон казахских миграций на территорию Туркменистана и причины участия казахских родовых подразделений в казахско-туркменских антисоветских выступлениях, так как процесс установления советской власти в Прикаспии и приведение состояние кочевых социумов в соответствие с проектами большевистской модернизации сопровождались кровавыми столкновениями. Казахи Младшего жуза приняли силовую модернизацию и репрессивные кампании режима большевиков как экзистенциальную угрозу, в результате чего некоторая часть населения покинула республику, двигаясь в сторону Туркменистана, ввиду географической близости, многие из них эмигрировали в Иран и Афганистан. На основе анализа материалов сводок ОГПУ и архивных документов в статье реконструируются события, предшествующие вынужденным миграциям казахов на сопредельные территории Туркменистана и их поиски взаимоприемлемого компромисса с лидерами туркменских племен на основе взаимовыгодных интересов в противостоянии общему противнику - советской власти. </p><p><b>Ключевые слова: </b>Казахстан, казахи Младшего жуза, казахи Туркменистана, казахскотуркменские антисоветские восстания, репрессии против казахов, Каракумское и Адайское восстания <br /></p></div>

А.Р. Хазбулатов¹<a href="https://orcid.org/0000-0002-2880-1737">ID</a>, А.И. Ибрагимов²*<a href="https://orcid.org/0000-0003-3203-4961">ID</a>. <div>¹Казахский научно-исследовательский институт культуры, Казахстан, г. Алматы </div><div>²Казахский национальный педагогический университет имени Абая, Казахстан, г. Алматы </div><div>*Корреспондирующий автор  </div><div>E-mail: kaz.madeniet@gmail.com (Хазбулатов), aman.07@inbox.ru (Ибрагимов)</div><div style="text-align:justify;"><b>Аннотация.</b> Традиционные ремесла как значимый элемент нематериального культурного наследия (НКН) занимают важное место в деятельности ЮНЕСКО и его центров, локализующихся во многих странах мира, включая Азиатско-Тихоокеанский регион (АТР). Данная статья посвящена анализу практики сохранения, возрождения и популяризации нематериального культурного наследия в странах АТР на примере традиционных ремесел. Самыми передовыми в исследуемой области считаются Южная Корея, Япония, Китай, Таиланд и ряд других стран. Анализ их практик позволит вычленить наиболее значимые аспекты, которые будут полезны для культурной политики Казахстана в области НКН и, в частности традиционных казахских ремесел. На сегодняшний день очевидно, что традиционные ремесла Казахстана как важная часть наследия, с которыми связан целый комплекс представлений, обрядов и ритуалов, остро нуждаются в разработке обоснованных мер их сохранения, возрождения и популяризации. Целью настоящей статьи является изучение и анализ опыта работы по сохранению, возрождению и популяризации традиционных ремесел в странах АТР, а также стремление вычленить из этого опыта обоснованные практические меры, направленные на устойчивое развитие ремесел современного Казахстана. </div><div style="text-align:justify;"><b>Ключевые слова:</b> Азиатско-Тихоокеанский регион, нематериальное культурное наследие, традиционные ремесла, ЮНЕСКО, Казахстан </div>

Т.Н. Мухажанова¹<a href="https://orcid.org/0000-0002-6994-2798">ID</a>, Г.Е. Сабденова¹<a href="https://orcid.org/%200000-0002-5090-7992">ID</a>, Д.С. Байгунаков²*<a href="https://orcid.org/%200000-0003-3741-9721">ID</a>. <div>¹әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан, Алматы </div><div style="text-align:justify;">²Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті, Қазақстан, Алматы<br /></div><div>*Автор-корреспондент </div><div style="text-align:justify;">E-mail: tolkynm3010@gmail.com (Мухажанова), gulmiras2801@gmail.com (Сабденова), dosbol_bs@mail.ru (Байгунаков)<br /></div><div style="text-align:justify;"><b>Аңдатпа.</b> Мажарлардың басқа халықтармен, соның ішінде Орталық Азиядағы көне түркілермен өзара қарым-қатынасына бірқатар зерттеушілер назарын аударды. Дегенмен бұл мәселені зерттеу тарихының негізгі кезеңдерінде жүйелілік байқала қоймайды. Тіпті академиялық басылымдарда ерте орта ғасырлар тарихы бірін-бірі алмастырған тайпалар мен мемлекеттердің тарихы ретінде сипатталады. Мұнда мажарлар туралы мүлдем сөз қозғалмайды да, тіпті олардың өзіндік тарихи дамуы барлық жағынан «сырт» қалып жатады. Мақалада ортағасырлардағы Еуропа аймағын қоныстанған түркі тілді тайпалық одақтардың қоныс аудару мәселелерін зерттеу, тұтас түркі тарихының саяси және этномәдениетін зерттеуге мән беріліп те отыр. Пәнаралық зерттеу еңбектерін зерделей отырып, түркі тайпалық одағының бірі мажарлардың қазіргі Шығыстан – Батыс Еуропаның далалық аймақтарына қоныс аударуының себебі мен салдарын ашуға мол мүмкіншіліктер бар. Мақалада X ғасырдағы мажарлардың тайпалық бірлестігінің Орта Дунайға келуі көптеген түркі тайпаларының Еуропаға үздіксіз келуін ерте ортағасырлардан бері келе жатқан үрдісті жалғастырушы және басқа көштерге негіз болуы да қарастырылады. </div><div style="text-align:justify;"><b>Түйін сөздер:</b> этномәдениет, этногенез, этноним, христиан діні, ассимиляция, этноконсолидация, семантика, конфедерация<br /></div>

І.Ғ. Ғалымова¹*<a href="https://orcid.org/0000-0001-8349-9123">ID</a>. <div>¹әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті. Қазақстан, Алматы қ. </div><div>*Автор-корреспондент. </div><div>E-mail: i-n-k-a-r@mail.ru (Ғалымова)</div><div style="text-align:justify;"><b>Аңдатпа.</b> ІХ-Х ғасырларда араб географтарының классикалық мектебі қалыптасып, «Жолдар мен елдер» (ал-массалик ва-л-мамалик) деп аталатын біршама еңбектер жарық көріп жатты. Көптеген араб саяхатшылары мен зерттеушілері Шығыс Еуропа мен Орталық Азия елдері мен халықтары туралы мәліметтер жинақтай бастады. Осыған сәйкес, мақалада арабтілді жазба деректерді саралау арқылы, Орталық Азия аймағын мекендеген этностарды бөліп көрсетуге көңіл бөлінді. Аталмыш аймақ халықтарының этникалық тарихын зерттеу негізінен, сенімді деректік базаны қамтамасыз етумен тікелей байланысты болғандықтан, арабтілді деректерге қысқаша шолу жасалынған. Тақырыпты зерттеуде араб географтары Ибн Хордадбехтің, Макдисидің, Ибн Хаукальдың, Ибн Рустенің, әл-Истахридің, әл-Масудидің, әл-Идрисидің және тағы да басқа ғұламалардың еңбектерінің маңыздылығына назар аударылған.</div><div style="text-align:justify;"><b>Түйін сөздер: </b>Орталық Азия, жазба деректер, этнос, этникалық болмыс, этникалық тарих. </div><div style="text-align:justify;"><br /></div>

С.М. Борбасов¹*<a href="https://orcid.org/0000-0002-3105-3696">ID</a>. <div>¹Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты, Қазақстан, Алматы </div><div>*Автор-корреспондент </div><div>Е-mail: Borbasov54@mail.ru (Борбасов) </div><div style="text-align:justify;"><b>Аңдатпа.</b> Мақалада 1917-1919 жылдар аралығында Семей қаласында шығып тұрған «Сарыарқа» газетінің ұстанымдары талданады. Газеттің басты бағыты «Алаш» партиясының ұлт-азаттық идеялары қазақ қауымына түсіндіру және насихаттау болғандығы көрсетіледі. «Сарыарқа» газетінің бүгінгі зерттеушілерге қол жетімді болып отырған 54 санындағы демократиялық қоғам құру идеялары талданады. «Алаш» партиясының серкелері Ә. Бөкейхановтың, М. Дулатовтың, Ж. Аймауытовтың т.б. қазақ қауымын демократия идеялары мен принциптерін қалай түсіндіргендігі ашылады. Әсіресе Бүкілресейлік Құрылтай жиналысына депутаттар сайлауды, Қазақ комитеттерінің жергілікті билік органы ретіндегі ықпалын арттыруды мақсат еткендігі дәлелденеді. «Сарыарқа» газетінің қазақ халқын демократиялық күреске жұмылдырудың жолдарын, тәсілдерін, стратегиясы мен тактикасын насихаттауы талданады. «Сарыарқа» қазақ қауымын демократиялық қоғам құру мақсатында өзінің ұлттық ішкі потенциалына ғана сенуін тәрбиелеуге ұмтылуын жақтағандығы айтылады.</div><div style="text-align:justify;"><b>Түйін сөздер:</b> Құрылтай жиналысы, қазақ қауымы, демократиялық қоғам, ұлттық таңдау, «Алаш» қозғалысы, эволюциялық даму, саяси лидер, ұлттық автономия, қазақ комитеті, мецанаттық, ұлтшылдық идеологиясы, социал-демократия. </div>