В этой статье дан историографический анализ источникам тюрко-монгольского права Тöре и Яссе Чингисхана. Рассмотрен круг исторических парадигм, которые рассматривают проблемы политико-правовой системы и их диалектической трансформации. Определено, что главным фактором в формировании и законодательном развитии Монгольской империи сыграли Тöре и Яссы Чингисхана. Определить направления исследований развития государственных структур, политико-правовых институтов, формирования общественных представлений и идеалов в кочевой среде Ключевые слова: Тöре, Яссы, научные парадигмы, империя, закон, кодификация, реконструкция.

Мақалада Қазақстан-Түркия елдері арасындағы архив саласы бойынша өзара қарым-қатынас мәселесі қарастырылады. Түркия еліндегі аудиовизуальді құжаттардың сақталу, зерттелу тәжірибесі көрсетіліп, Орталық Мемлекеттік кино-фото және дыбысжазбалары архивінің (бұдан былай - ҚР ОМ КФҚДЖ архиві) қорын Түркия еліндегі қазақ халқының тарихына, мәдениетіне байланысты құжаттармен толықтыру барысы қарастырылған. Екі елдің архивтерінің арасындағы алдыңғы жылдарда өткізілетін ісшаралар жоспары баяндалады. Кілт сөздер: архив, қарым-қатынас, тәжірибе, қор.

Өзбекстан Республикасы өзінің геосаяси және экономикалық маңыздылығына, табиғи және адами ресурстарына байланысты халықаралық назарын өзіне аударады. 28 жылдық тәуелсіз Өзбекстанның халқы шетелдік және аймақтық зерттеушілердің басты назарына айналды. Мақала Өзбекстан Республикасының білім беру жүйесінің дамуының ерекшеліктеріне арналған. Білім беру жүйесінің нормативтік-құқықтық жағы, негізгі өзгерістері қарастырылды. Қазіргі таңда Өзбекстан білім беру жүйесін модернизациялауға назар аударғаны көрсетілген. Постсоветтік кеңістікте Өзбекстан білім беру жүйесіне қаржы құюдан алдынғы орынды иеленеді, бірақ соған қарамастан халықты жоғары біліммен қамтамасыз етуде және гендерлік сәйкессіздікте кедергілер кездеседі. Кілт сөздер: Орталық Азия, аймақ, Өзбекстан, білім жүйесі, реформа, модернизация, серіктестік.

Еуропадан табылған көне түркі күлбізік жазуларының оқылуы жайындағы пайымдар сілтемеде көрсетілген С.Я. Байчоровтың кітабында баяндалған. Оны бірінші рет ашқан ғалым да жоғарыда келтірген – С.Я. Байчоров. Ол алғашқы еңбек болғандықтан әлі де қосымша зерттеуді қажет етеді. Украинадағы Маныч өзенінен табылған жазудағы таңбалар түгелге жуық орқұн-енесей жазуының таңбаларына сәйкес келеді. Онда түркілік ата-бабалар ақыл ойының озықтығы және қазақ ұлттық есімінің ежелгі түпкі нұсқаларының бірі болып табылатын және ең алғашқы рет ұшырасқан қассақ сөзі жазылған. Кілт сөздер: руна, орқұн-енесей жазуы, күрделі графема, маныч-І жазуы, күлбізік, жәдігер.

В статье дан анализ военно-политической деятельности Тоньюкука – выдающегося полководца, политического деятеля Второго Тюркского каганата (682–745) в указанный период времени. Деятельность этого военачальника рассматривается в связи с историей Танской империи (Китай), Кыргызского и Тюргешского каганатов, а также других государств. В частности, в работе рассматриваются военные операции против указанных государств, организованные при участии Тоньюкука, и роль этой личности в истории Второго Тюркского каганата. Кроме того, автор обращает внимание и на историографические аспекты нашего вопроса. В частности, уделяется внимание трудам отдельных исследователей, которые были посвящены данной темы или в которых рассматриваются отдельные ее аспекты. Автор обращается также к теоретическим вопросам роли личности в истории, который исследователи изучали с философской, исторической, социологической точек зрения. Ключевые слова: Тоньюкук, Второй тюркский каганат, история Казахстана, тюрки, памятники древнетюркской письменности.