В любой сфере общественно-гуманитарных наук, в том числе исторической существуют свои спорные моменты. Зарубежная историография современной истории Казахстана весьма дифференцирована, в ней существует огромное количество противоречивых концепций и идей. Поэтому трудно определить точные грани истины и заблуждения.
В данной статье отражены идеи некоторых зарубежных авторов посвященных современной истории Казахстана на которые стоит обратить внимание.
Бұл мақалада,ықпалды отбасыдан шыққан, Ильбарыс ханның қызметінде болған(918/1512 – 931/1558 жж.) Маулан Мұхаммед Достың ұлы Өтеміс қажының, «Шыңғыс нама» кітабы негізінде Дәшті Қыпшақ көшпенділері тарихи білімінің далалық ауызша тарихнама түріндегі көрінісін қарастыру көзделген. Кітаптың мәтіні Еш сұлтанның тапсырмасымен, ХVI ғасырдың бірінші жартысында құрастырылған.
Далалық ауызша тарихнама көшпенділердің жалпы білімінен өзіндік бір салаға монғолдық кезеңнен кейін ғана бөлініп шыққан еді.
Өтеміс қажының «Шыңғыс намасы» Жошы ұлысы тұрғындарының тарихи білімі, естеліктері негізінде құрастырылған «жеке бөлімшелерден» тұратын тарихи әңгімелердің жинағы болып табылады. «Шыңғыс нама» Шыңғыс әулеті мен Дәшті Қыпшақ тайпаларының – Шыңғыс хан туралы, оның ұрпақтары, еуразия даласындағы тайпалар мен рулар туралы мәліметтер береді, яғни, еңбекте көшпенділердің ауызша тарихи білімі нақты көрініс тапқан.
В.П. Юдиннің атап өткені бойынша бұл шығармада далалық ауызша тарих дәстүрі ХVI ғасырда қалай болса, яғни, Шыңғыс дәуірінен үш ғасыр өтсе де дәл сол қалпында тіркелген.
Мақалада әр кезеңдерде көрініс тапқан тарихи мәліметтерден үзінді беріліп, сол туралы кейінгі зерттеушілердің де пікірі берілген.
В статье обращается внимание на одну миниатюру из анонимного персоязычного сочинения Алам-ара-и Шах Исмаил, посвященного истории жизни и деятельности основателя Сефевидского государства в Иране и Южном Кавказе шаха Исмаила I. Данное сочинение хранится в Исламской Республике Иран, в Музее Реза Аббаси, выдающегося художника Сефевидского периода. Содержащаяся в рукописи миниатюра художника Муина Муссавара (17 век), одного из известных учеников Реза Аббаси, представляет интерес для истории Казахстана XVI века. В миниатюре изображена сцена сражения между объединенным казахско-узбекским войском под командованием Абу-л-Хайра, сына казахского правителя Касым-хана, и войсками Сефевида Исмаил-шаха I. Сражение, которое произошло в 1513 году в районе Амударьи (в источнике - Джайхун), закончилось поражением объединенного казахско-узбекского войска и смертью его предводителя Абу-л-Хайр-хана.
До настоящего времени не сформировалось конкретно-исторического концепта феномена власти в центрально-азиатских обществах древности и средневековья и остается лишь в констатации факт связи института власти и эволюции государственности у кочевников. В представленной статье мы ставим целью рассмотреть некоторые вопросы исторических подходов к пониманию политической власти в обществах кочевников Центральной Азии в древний и средневековый периоды.
В связи с открытием Академии наук Казахской ССР в 1945 г. при ней была создана Центральная научная библиотека с филиалами в различных академических институтах. В статье рассмотрены различные аспекты этого процесса.
