Мақалада Бату қолбасшылығымен моңғолдардың Шығыс және Орталық Еуропаға жасаған жорықтарын (1241-1242 жж.) зерттеу көзделген. Еуропалық тарихнамада моңғолдардың католиктік Еуропаның шығыс аудандарына жасаған жорықтары ретінде кеңінен зерттелген тақырыптардың бірі. Ал отандық тарих ғылымында бұл тақырып аса көп зерттелмеген. Осы жағынан алғанда мақаланың жаңашылдығы моңғолдардың Еуропаға жорықтарының әлемдік тарихнамадағы туындаған дискуссиялық мәселелеріне қатысты батыс зерттеушілерінің ой-пікірлерін жүйелеп талдау арқылы объективті көзқарас қалыптастыруға әрекет жасау болып табылады. Осы мақсатта авторлар моңғолдардың Еуропаға жасаған жорықтарының тарихи алғышарттары мен жоспарын; Венгрия, Польша және тағы басқа еуропалық аймақтарды жаулауға қатынасқан моңғол қолбасшылары мен әскерлерінің әскери тактикасын қарастырған. Жорық барасында болған 1241 жылы 9 сәуірде болған еуропалық біріккен ірі әскери коалиция күштері мен моңғол әскерлері арасындағы Легница шайқасының, 1241 жылы 11 сәуірде болған Шайо өзені бойындағы Венгрия королі IV Беланың әскері мен Бату қолбасшылығымен моңғол әскерлері арасындағы шайқастардың тарихи маңызын талдаған. Сонымен қатар, моңғолдардың Еуропаға жасаған жорықтың аяқталуы мен Батудың тастап шығысқа керу қайтуының себептері жүйелі түрде кеңінен талданған.
Мақалада парсы тілінде жазылған ортағасырлық екі тарихи шығармалардың – Тарих-и алфи және Тарих-и Рашидидің – Қазақ хандығының тарихына қатысты мәліметтеріне салыстырмалы-сәйкестік талдау жүргізіледі. Бірінші шығарманы молла Ахмад б. Насраллах Дейлами Татави Ұлы Моғол мемлекетінде XVII ғасырдың басында жазған. Екіншісінің авторы Мырза Мұхаммед Хайдар Дуғлат, оның шығармасы XVI ғасырдың ортасында Ұлы Моғол мемлекетінің құрамындағы Кашмирде жазылған. Зерттеуші шығармалардың мәтіндеріне талдау жасай келе, Тарих-и алфи шығармасындағы Қазақ хандығынның тарихына қатысты мәліметтер толығымен Тарих-и Рашидидің шығармасынан алынғаны туралы, ондағы деректердің Қазақстан тарихына құндылығы төмен деген қорытындыға келеді.
В представленной публикации речь пойдет о двух выдающихся политических лидерах, стоявших у истоков возрождения каганата восточных тюрков на Орхоне, - Эльтериш-кагане и Тоньюкуке и о тех событиях, которые способствовали консолидации тюркских племен. Основные письменные источники сосредоточены на обследовании параллельных сведений текстов памятников Тоньюкука, Бильге-кагана и Кюль-тегина и содержаний китайских летописей периода династии Тан (618 – 906 гг.).
Мақала XVIII ғ. 50-70 жж. Батыс Қазақстанда Нұралы ханның басқаруы кезінде болып өткен әлеуметтік-саяси оқиғаларға арналған. Көрсетілген онжылдықтар аса арынды әлеуметтік-саяси дүрбелеңдер орын алған Отан тарихындағы маңызды кезеңдердің бірін құрайды. Мақалада олардың негізгі себептері қарастырылады, сонымен қатар аталған өңір қазақ қауымдарының шекаралас ресейлік тұрғындарымен арадағы қарым-қатынастарының кейбір тұстары сипатталады.
В статье были рассмотрены некоторые аспекты взаимодействия топони-мики и исторической географии. Топонимические данные могут привлека-ются, во первых - для определения этнической принадлежности народов, населявших ту или иную территорию; во вторых – для выявления путей кочеваний казахского населения (их начальных и конечных пунктов, маршрутов движения),а также истории возникновения населенных пунктов и их первоначальных функций и т.д.
Топонимические данные могут использоваться при определении территории былого расселения народов, в зависимости от имеющихся сведений о народе и его языка. В зонах смешанного населения, по топонимам, ареал очерчивается недостаточно точно. Возможности применения топонимики возрастают, когда известен язык этноса, ареал которого реконструируется.
