Қ.Д. Раисов¹<a href="https://orcid.org/%200000-0002-9971-6708">ID</a>, Қ.Қ. Жылқышыбаева¹*<a href="https://orcid.org/%200000-0001-7925-9557">ID</a>. <div><br /><div>¹Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университеті, Қазақстан, Алматы </div><div>*Автор-корреспондент </div><div>E-mail: kazbek_ raysov@mail.ru (Раисов), karluwa1970@gmail.com (Жылқышыбаева) </div><div style="text-align:justify;"><b>Аңдатпа.</b> Мақалада бүкіл әлемдік өркениетте ерекше өзіндік орны бар әл-Фарабидің антропологиялық және гуманистік дүниетанымының мәнін, маңызын, ерекшелігін және оның қазақ философиясындағы толық адам ілімінің дамуына ықпалын анықтаудың ең маңызды мәселелері қарастырылады. Әсіресе, философия ғылымының өткені мен бүгіні арасындағы философиялық көзқарастардың сабақтастығын қалпына келтіруге ерекше мән беріледі. әл-Фараби ілімінің мұсылмандық философия мен қазақ философиясы арасындағы үйлесімдікті іске асыратын дара жол екендігі, рухани кемелденуіміздің қайнар көзі болғандығы және ұлттық тарихи санамызды дамытудың негізгі тетігі екендігі сипатталады. Мақалада әл-Фарабидің «Бақытқа жету жолында», «Қайырымды қала тұрғындарының көзқарастары», Жүсіп Баласағұнның «Құтадғу білік», Ахмет Яссауидің «Диуани хикмет», Асан қайғының «Жерұйығы», Абайдың шығармалары мен өлеңдері қолданылады. Олардың көзқарастары мен дүниетанымдары арасындағы тарихи сабақтастық пен рухани үндестік пайымдалып, қорытынды тұжырымдар жасалады.</div></div><div style="text-align:justify;"><b>Түйін сөздер:</b> Қазақ философиясы, мұсылмандық философия, әл-Фарабидің дүниетанымы, рухани құндылықтар, тарихи сабақтастық, үндестік, толық адам ілімі, антропологиялық және гуманистік көзқарастар.<br /></div>

Ә.Т. Сүлейменова¹*<a href="https://orcid.org/0000-0002-9782-4553">ID</a> <div>¹С. Нұрмағамбетов атындағы Құрлық әскерлері Әскери институты, Қазақстан, Алматы </div><div>*Автор-корреспондент </div><div>Е-mail: suleimenova1972@mail.ru (Сүлейменова)</div><div><div style="text-align:justify;"><p><b>Аңдатпа. </b>Мақалаға ҚР Президентінің Архивіне сақтауға алынған Кеңес Одағының Батыры, Халық Қаһарманы, С.Қ. Нұрмағамбетовтың өмірі мен қоғамдық-саяси қызметіне қатысты деректер енгізілді. Оның өз қолымен Архивке өткізген жеке қорының құрамындағы құжаттар да мақала арқауына айналды. С.Қ. Нұрмағамбетовтың жеке қорының құжаттары ҚР Ұлттық архив қорының ажырамас бір бөлігі ретінде Қазақстан тарихының елеулі бір бетіне айналуда. Қазақстан КП Орталық Комитетінің, ҚР Президентінің қорларында сақталған дереккөздерде Халық Қаһарманының өмірбаяндық, қызметтік сипаттары айқындалады. С.Қожахметұлының балалық шағы, Кеңестік әскердің құрамында Ұлы Отан соғысына қатысуы, Орта Азия Әскери округінің қолбасшылығында қызмет атқаруы, Тәуелсіз Қазақстанның дербес әскерін құру жолындағы ерен еңбегі туралы архив деректері мен мемуарлық әдебиеттер негізінде баяндалды. Мақалаға енгізілген құжаттардың басым бөлігі ғылыми айналымға тұңғыш рет енгізіліп отыр.</p></div></div><div style="text-align:justify;"><b>Түйін сөздер:</b> жеке архив қоры, ҚР Президентінің Архиві, жеке тектік құжаттар, Тұңғыш Қорғаныс министрі, Сағадат Нұрмағамбетов, Халық Қаһарманы, өмірбаян.<br /></div>

С.Б. Кожирова¹<a href="https://orcid.org/0000-0001-7545-6676">ID</a>, Е.Л. Нечаева²*<a href="https://orcid.org/0000-0002-2873-057X">ID</a>, М.В. Лапенко³I<a href="https://orcid.org/%200000-0003-1946-5521">D</a><div><br /><div>¹Центр китайских и азиатских исследований Международного научного комплекса «Астана», Казахстан, Нур-Султан </div><div>²Евразийский национальный университет имени Л.Н. Гумилева, Казахстан, Алматы </div><div>³Саратовский государственный университет. Российская Федерация, Саратов </div><div>*Корреспондирующий автор </div><div>E-mail: sbako@yandex.kz (Кожирова), elenech@inbox.ru (Нечаева)</div><div style="text-align:justify;"><b>Аннотация.</b> Феномен границ в последнее время стал предметом активных научных исследований. Существующие подходы в исследовании границ принято рассматривать как формирующуюся системную парадигму. Исследование посвящено эволюции подходов в изучении границ. Авторами рассмотрены существующие теоретические подходы в изучении границ и проанализированы различные модели трансграничных взаимодействий. Рассмотренные подходы обобщены и типологизированы. Исследован опыт трансформации понимания государственных границ и приграничных территорий в различных научных концепциях. Дана оценка изменению значимости границ вконтексте развития политической науки. Выявлена роль границ как динамичного и социального конструкта в государственном строительстве. Осмысление основных теоретических подходов необходимо для решения важных государственных задач, связанных с комплексом специфических и неспецифических факторов, определяющих функционирование социальных, экономических, политических, культурных механизмов взаимодействий в приграничных регионах. </div><div style="text-align:justify;"><b>Ключевые слова:</b> границы, исследование границ, государство, государственная граница, лимология, концепция границ, казахстанская граница, Казахстан. </div></div>

S.K. Malabayev¹<a href="https://orcid.org/0000-0001-8819-2761">ID</a>, M.M. Kozybayeva²*<a href="https://orcid.org/0000-0002-7223-2439">ID</a><p>¹H. Karasaev Bishkek State University, Kyrgyzstan, Bishkek</p> <p>²Ch.Ch. Valikhanov Institute of History and Ethnology,Kazakhstan, Almaty</p> <p>^*Corresponding author</p> <p>E-mail: salamat.malabaev@gmail.com (Malabayev), koz.mahabbat_85@mail.ru(Kozybayeva)</p> <div style="text-align:justify;"><b>Annotation. </b>The article is devoted to the famine of 1921-1922 in Kazakhstan. In the article, the authors reveal the causes and consequences of the famine of 1921-1922 in Kazakhstan, which, in comparison with other affected regions, experienced a greater burden in terms of food security. The famine was aggravated by the devastation and anarchy during the civil war, which prevented the rapid resolution of problems. In the north-western regions of Kazakhstan, famine became possible not only as a result of a natural disaster, but also as a result of the removal of surplus agricultural products by food detachments. The Kazakh people suffered from hunger, especially due to fundamental changes in the economy and a reduction in the number of livestock. The authors come to the conclusion that, although assistance to the hungry was provided, it was clearly insufficient, they show the role of international organizations in the fight against hunger. </div><div style="text-align:justify;"><b>Key words:</b> war communism, surplus appropriation, famine, Soviet power, Bolsheviks, commissions to help the starving, charitable organizations.<br /></div>

О. KUANBAY¹*<a href="https://orcid.org/0000-0003-2079-1084">ID</a><p>¹Ankara University, Republic of Turkey, Ankara </p> <p></p> <p>^*Corresponding author</p> <p>E-mail: <a href="mailto:olkube89@gmail.com">olkube89@gmail.com</a>(Kuanbay)</p> <p></p> <div style="text-align:justify;"><b>Abstract. </b>In this article, on the basis of archival documents, a comparative scientific analysis of the political and social situation of the Japanese people during the Tokugawa period and the Kazakh people during the colonial policy of the Russian Empire is carried out. Each scientific fact, confirmed by historical documents, reveals the essence of the article. The article also provides a comparative scientific and expert assessment of domestic and foreign policy and the life of the Japanese and Kazakhs. Historical important events and political and administrative positions of the Japanese and Kazakh peoples are analyzed. Despite the geographical distance between them, archival data show that the Japanese-Kazakh people had the same problems with different taxes during the era of feudal imperialism. Not only the political and social position of the Japanese Kazakh people, but also the spiritual position did not remain outside the scope of scientific research. This topic still requires deep study. </div><div style="text-align:justify;"><b>Key words: </b>Tokugawa, colonial politics, Japan, Kazakhstan, sankin-kotai, volost, Daimyo, byi, Shogun<br /></div>