«Еdu.e-history.kz журналы (Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Байланыс, ақпараттандыру және ақпарат комитетінде тіркелген, тіркеу туралы куәлік: 29.10.2014 ж. № 14602-ИА) – тарихи зерттеулердің нәтижелері ұсынылатын электрондық ғылыми басылым. 2014 жылдан бастап шығарылады. <div><br /></div><div>Журнал «Edu.e-history.kz» (зарегистрирован в Комитете связи, информатизации и информации Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан, свидетельство о регистрации: 29.10.2014 № 14602-ИА) – электронное научное издание для публикации результатов исторических исследований. Издается с 2014 года. </div><div>Journal «Edu.e-history.kz» (registered at the Committee for Communications, Informatization and Information of the Ministry for Investments and Development of the Republic of Kazakhstan, registration certificate: 10/29/2014 No. 14602-IA) is an electronic scientific edition for publishing the results of historical studies. Published since 2014.<br /></div>
«Еdu.e-history.kz журналы (Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Байланыс, ақпараттандыру және ақпарат комитетінде тіркелген, тіркеу туралы куәлік: 29.10.2014 ж. № 14602-ИА) – тарихи зерттеулердің нәтижелері ұсынылатын электрондық ғылыми басылым. 2014 жылдан бастап шығарылады. <div><br /></div><div>Журнал «Edu.e-history.kz» (зарегистрирован в Комитете связи, информатизации и информации Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан, свидетельство о регистрации: 29.10.2014 № 14602-ИА) – электронное научное издание для публикации результатов исторических исследований. Издается с 2014 года. </div><div>Journal «Edu.e-history.kz» (registered at the Committee for Communications, Informatization and Information of the Ministry for Investments and Development of the Republic of Kazakhstan, registration certificate: 10/29/2014 No. 14602-IA) is an electronic scientific edition for publishing the results of historical studies. Published since 2014.
</div>
Ә.Ә. Тәжекеев¹*<a href="https://orcid.org/0000-0001-8145-1396">ID</a> , Ы.С. Құрманиязов¹<a href="https://orcid.org/0000-0001-8737-2218">ID</a>, Е. Каналхан¹<a href="https://orcid.org/0000-0002-5252-9390">ID</a>. <div>¹Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университеті, Қазақстан, Қызылорда қ. </div><div>*Автор-корреспондент </div><div>E-mail: a.tazhekeyev@gmail.com (Тәжекеев), yslam.kurmaniyazov@gmail.com (Құрманиязов), erom_kz@inbox.ru (Каналхан) </div><div style="text-align:justify;"><b>Аңдатпа. </b>Мақалада Сыр бойындағы аса көрнекті құнды ерте ортағасырлық Қаңлы тайпаларының ескерткіші, Қазақ тарихындағы ерекше орын алатын «Жетіасар мәдениеті» туралы зерделенеді. «Жетіасар» атауының шығуы туралы және Жетіасар қалаларына байланысты ғылыми өлкетанушылық, әдебиеттердегі жыр жазбалар және фольклорлық деректер, аңыз-әңгімелер, ХІХ ғасырдың аяғы мен ХХ ғасырдың басында жасалған әскери-топографтардың картографиялық мәліметтері де қарастырылған. Поручик офицер А. Симонов алғаш болып Жeтiacap ескерткіштеріне қазба жұмыстарын жүргізген. Жергілікті халықтан осы қалаға байланысты аңыз әңгімелерін жинастырып, барлау шаралары аясында қазба жұмыстарын да жүргізеді. 1900 жылы «Түркестанские ведомости» газетінің екі санында өз мақаласын жазып қалдырады. Сырдарияның төменгі ағысы Жетіасар қалалары туралы басқа да деректерді А.И. Левшин, А.И. Макшеевтің, Л.Мейердің еңбектерінен кездестіруге болады. Картографиялық мәліметтер ішінен 1851-1863 жылдар аралығындағы Ресей империясы тарапынан түсірілген карталар Жетіасар шатқалындағы ұмыт қалған қалалар атауларын табуға болады.
Сонымен қатар, Жетіасар қалаларының шоғырланған аймақтың әр кезеңде түсірілген картографиялық карталарын талдау, сипаттау, баламалану мәселесі қаралған. </div><div style="text-align:justify;"><b>Түйін сөздер: </b>Жетіасар, Сырдария, Арал маңы, өлкетану, картография.
</div>
Soner Saglam¹*<a href="https://orcid.org/%200000-0003-0308-3326">ID</a>, Yashar Sozen¹<a href="https://orcid.org/0000-0002-6801-6442">ID </a><div>¹Pamukkale University, Republic of Turkey, Pamukkale </div><div>*Corresponding author </div><div>E-mail: soner.saglam@gmail.com (Saglam), goktug3525@hotmail.com (Sozen) </div><div style="text-align:justify;"><b>Abstract.</b> This article examines the concept of criticism as a social theme in the poems of Jambyl Jabayev. The authors also reveal some important social problems of the Kazakh people of that past era in the poems of the great poet. The great poet of the Kazakh steppes, Jambyl Jabayev, is one of the greatest people of the last century in the Turkic world. Jambyl aqyn (poet-author) throughout his hundred-year life tirelessly composed impromptu poems with a dombra (musical instrument of the Kazakh people-auth) in his hand, revealing all the social problems of the Kazakh people. He is well known in all world literature and in Kazakh literature, by his famous aitys (an impromptu contest between two bard poets-auth.) and epics, as well as songs and poems improvised in a special style. Jambyl Jabayev expresses many social problems in his poems, aityses and epics. The poet attaches importance to criticism against the rulers and administration systems of that period. According to Jambyl, the dombra is a bow, and the every word that comes out of his mouth is an arrow. The spiritual heritage of Jambyl Jabaev was studied in Turkey in the form of an extensive scientific topic. The text of this study was prepared in Turkish and translated into English<a>[¹]</a>. <div><b>Keywords:</b> Jambyl Jabaev, Suyunbay, poetry, poet, poem, criticism, Kazakh people, dombra, aitys.
</div></div>
Д.М. Иноятова¹*<a href="https://orcid.org/0000-0001-7902-6884">ID</a> <div>¹Национальный университет Узбекистана имени М. Улугбека, Узбекистан, г. Ташкент. </div><div>*Корреспондирующий автор </div><div>E-mail: indima59@mail.ru (Иноятова) </div><div style="text-align:justify;"><b>Аннотация.</b> В статье рассматриваются этапы формирования диаспоры немцев-меннонитов на территории Туркестана. Массовое переселение немцев-меннонитов в числе других российских народов из России, и формирование ими диаспоры на территории Туркестана началось со второй половины XIX века. Анализ исследования в контексте проблемы диаспоральности показал, что огромную роль в этом играли именно добровольные миграционные процессы, которые происходили в русле вторичных миграционных потоков, прежде всего из поволжских, таврических и центральных районов России. Согласно результатам исследования, причины миграций дифференцированы как политические, экономические и религиозные, которые находятся в тесной взаимосвязи между собой. В статье анализируются исторические предпосылки формирования диаспоры в Туркестане: сложности миграционного процесса; образования немецких поселений (создавали свои общины (диаспоры) не по национальному, а по религиозному принципу, аналогичные той, из которой прибыли); проблемы адаптации её к новым условиям обитания; взаимоотношения с местным населением; интеграции её в инокультурной среде, сохранение ею идентичности и самобытности; изменения численности населения. В заключении мы отмечаем, что меннониты сумели не только хорошо адаптироваться в азиатских условиях, но и внести свой вклад в развитие экономики и культуры края. </div><div style="text-align:justify;"><b>Ключевые слова:</b> Туркестан, Россия, Хивинское ханство, акмечетские меннониты, аулиеатинские меннониты, лютеране, миграция, адаптация.
</div>