Яндекс.Метрика
Home » Materials » ӨЗБЕКСТАН – ОҢТҮСТІК КОРЕЯ: КЕЛІСІМДЕРДЕН ЫНТЫМАҚТАСТЫҚҚА.

А.М. Азмұханова1, Л.Н. Нұрсұлтанова2, М. Ботай3 1т.ғ.д профессор, 2т.ғ.д., қауымдастырылған профессор, 3әлеуметтік ғылымдар магистрі

ӨЗБЕКСТАН – ОҢТҮСТІК КОРЕЯ: КЕЛІСІМДЕРДЕН ЫНТЫМАҚТАСТЫҚҚА.

Scientific E-journal «edu.e-history.kz» № 3(15), 2018

Tags: Оңтүстік Корея, дипломатия, инвестициялар, транспорт, мәдениет., Өзбекстан, Орталық Азия
Author:
Өзбекстан тәуелсіздігін Оңтүстік Корея 1991 жылдың желтоқсанында алғаш таныған уақыттан бастап екі ел арасындағы кең ауқымды екіжақты саяси және экономикалық ынтымақтастық дами түсті. Сол жылы екіжақты сауда, инвестицияларды қорғау, ғылыми-техникалық ынтымақтастық, визалық қолдау меморандумына қол қойылған болатын. 1992 жылғы Сауда келісіміне сай екі ел арасында неғұрлым тиімді қолайлы ахуал орнатылды. Соңғы жылдардағы (2015-2017 жж.) өзара тауар айналымы тұрақты түрде 2 млрд. АҚШ долл. асады. Түйін сөздер: Орталық Азия, Өзбекстан, Оңтүстік Корея, дипломатия, инвестициялар, транспорт, мәдениет.
Text:

Отандық және шетелдік авторлардың шығармалары Орталық Азия елдерінің Оңтүстік Кореямен ынтымақтастық тақырыбына арналады. Орталық Азия ғалымдарының ішінде: Т. Исмагамбетова, М. Майдабекова және басқаларын жатқызуға болады. Орталық Азия аймағы мемлекеттері мен Оңтүстік Корея ынтымақтастығын қарастырған шетелдік ғалымдардың арасында: С. Бланк, М. Фумагалл, Жае Х. Ку, Нацука Ока және т.б.

Орталық Азия мемлекеттері мен Оңтүстік Корея арасындағы қарым-қатынасты зерттеулер Ли Яньшоу, Янг Чу, Дж.Р. Панда, М. Кау, Но Тхетенг және т.б. секілді корей зерттеушілерінің жазбаларында кездеседі. Оңтүстік Корея мен Орталық Азия аймақ елдерінің халықаралық қатынастарын қарастырған ресейлік ғалымдар арасында: Н.А. Бичурин, А.В. Торкунов, Е.П. Уфимцев.

Саяси-дипломатиялық байланыс. 1991 жылы желтоқсанда Оңтүстік Корея Өзбекстанның тәуeлсіздігін мойындады және бір айдың ішінде eлдер арасындағы диплoматиялық қатынaстар орнaды. Посткеңестік республикалардың көпшілігі АҚШ тығыз қарым-қатынас ескере отырып, Оңтүстік Кореяға қатысты сақ болды, бірақ Өзбекстан заманауи Азия динамизм және технологиялық серпіліс символы ретінде Сеул белсенді саяси диалогқа ұмтылды. Уақыт өте келе Өзбекстан мен Оңтүстік Корея арасындағы қарым-қатынастар екіжақты саяси және экономикалық ынтымақтастықтың кең ауқымына айналды. Сол жылы екіжақты сауда, инвестицияларды өзара қорғау, ғылыми-техникалық ынтымақтастық және визалық қолдау туралы меморандумдар туралы келісімдер жасалды. 1992 жылғы Сауда-саттық туралы келісімге сәйкес елдер арасында ең қолайлы ұлттық режим орнатылды. Соңғы жылдардағы өзара сaуда айналымы (2015-2017 жж.) тұрақты түрде 2 млрд. АҚШ долл. асады. 1994 жылдан бастап Сауда-экономикалық ынтымақтастық жөніндегі бірлескен үкіметаралық комиссия құрылды, оның соңғы кездесуі 2014 жылғы мамырда Ташкентте өтті. Өзбекстан мен Оңтүстік Корея он бес 1992 жылдан 2016 жылға дейінгі кезеңде өткізілді, оның жоғары деңгейдегі тұрақты кездесулер, негізделген тұрақты үкіметаралық диалог өтті.

Екі жақты ынтымақтастық, сондай-ақ, мамандарды шақыру, оның ішінде еріктілер Корея халықаралық ынтымақтастық агенттігі (КOICA), жоба гранттық көмек, жіберу, электрондық үкімет құру үшін жобаларды іске асыру арқылы мемлекеттік басқару тәжірибесі белсенді алмасу ықпал, Экономикалық даму жөніндегі ынтымақтастық қоры (EDCF) жобалар арқылы көмек нығайту, білім беру орталығында корей тілін оқыту, түрлі мәдени және спорттық алмасу және т.б. арқылы нығаюда. Қазіргі уақытта 3 мың корей азамат Өзбекстанда өмір сүріп жатыр және екі ел арасындағы көпір рөлін атқарады және екі жақты қарым-қатынастарды дамытуға Өзбекстанда тұратын үлкен үлестегі 180.000 кәрістер көмек беруде [1].

Корея Республикасының жаңа үкіметінің жұмысының басталуымен Президент Мун Джейинг мырзаның және Өзбекстан Республикасы Үкіметінің басшылығымен Президент Ш.М. Мирзияевтың басшылығымен екіжақты ынтымақтастықты одан әрі дамыту үшін барлық мүмкіндікті жасайды және сол уақытта отандастарымыздың құқықтары мен мүдделерін қорғау үшін барынша күш-жігерін жұмсайды, Өзбекстан Республикасында тұратын және Өзбекстан Республикасына баратын Корея Республикасының азаматтарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жұмыстарын жүргізуде.

Өзбекстан Республикасы мен Корея Республикасы бір-бірінен алыс, бірақ бұл маңызды емес, өйткені екі ел арасындағы қарым-қатынас өзара мүдделер, сенім мен құрмет қағидаттарына негізделген. Өзбекстан Республикасы мен Корея Республикасы арасындағы қылмыстық істер бойынша заң көмегін көрсету туралы келісімге 2003 жылы қол қойылған, ол екі мемлекеттің құқық тәртібін белгілеу саласындағы өзара көмек көрсетуін көрсетеді [2].

Өзбекстан-Оңтүстік Кореяның жемісті ынтымақтастығы туралы Ли Мен Бак сапары екі жақты ынтымақтастықты дамытудың жаңа кезеңі ғана емес, сондай-ақ саммиттің логикалық жалғасы болды. Осылайша, 2008 жылы Өзбекстан мен Оңтүстік Кореяның президенттері тек екі рет кездесті.

Мемлекетаралық өзара іс-қимыл шеңберінде әртүрлі деңгейдегі кездесулер үнемі өткізіліп тұрады. Ынтымақтастыққа ұмтылатын кез-келген ел сенімді серіктестермен ынтымақтастық ауқымын кеңейтеді. Ли Мён Бактың сапaры осы мәселе бойынша Өзбекстан мен Оңтүстік Корея басшылығының ұстанымдарының бірлігін көрсетеді, елдер арасындағы қарым-қатынастарды нығайту мен дамыту туралы өзара ниетін мойындайды.

2009 жылғы 11 мамырда Дурмен резиденциясында Корея Республикасы Президентінің Өзбекстандағы ресми кездесуінің салтанатты рәсімі болып өтті. Жоғары іздестіру құрметіне құрметті күзетші болды. Екі елдің туы көтеріліп, ұлттық әндер айтылды. Ислам Каримов пен Ли Мён Бак құрметті қорғаушымен бірге жүрді.

Келіссөздер президенттердің әңгімелесуінен басталды. Ислам Каримов пен Ли Мён Бак өзбек-корейлік қарым-қатынастардың жай-күйі мен перспективаларын талқылап, оларға қызығушылық танытқан аймақтық және халықаралық мәселелер бойынша пікір алмасты. Ислам Каримов бұл саммит Оңтүстік Кореяның Ташкенттің байланыстарын дамытуға деген қызығушылығының айқын көрсеткіші екенін, сондай-ақ Сеулмен ынтымақтастықты жоғары бағалайтынын атап өтті. Ли Мён Бак, сонымен қатар, Ислам Каримовты шақыру үшін алғысын білдіріп, кездесудің қарым-қатынастың жай-күйін талқылау, әрі қарайғы ынтымақтастық туралы пікір алмасуға тамаша мүмкіндік болды деп атап өтті.

Екі ел арасында халықаралық ұйымдар аясындағы ынтымақтастық бар. Өзбекстан мен Оңтүстік Корея халықаралық аренада бір-бірін қолдайды. Өзбекстан Біріккен Ұлттар Ұйымы (БҰҰ)  органдарына, оның ішінде БҰҰ Бас хатшысының лауазымына Корея Республикасының кандидаттарын қолдады. Оңтүстік Корея Азиядағы ынтымақтастық диалогына кіру және Өзбекстанды Бүкіләлемдік сауда ұйымына ұсынуға қолдау көрсетті. Жалпы алғанда, саяси ынтымақтастық екі ел басшыларының назарында болады. Сыртқы істер министрліктері арасында консультациялар жүргізу механизмі бар.

Сонымен қатар, Ташкент Корея түбегінің проблемасын бейбіт жолмен шешу, Корея Республикасының «Жаңа Азиялық дипломатия» бастамасының және энергетикалық стратегияны іске асыру жөніндегі Сеул позициясын қолдады. Сеул Өзбекстанның көшбасшысының Орталық Азиядағы ядролық қарудан азат аймақ құру туралы бастамасын жоғары бағалайды [3,15-б.].

Сауда-экономикалық қарым-қатынастар. 2006 жылы Оңтүстік Корея мен Өзбекстан стратегиялық серіктестік туралы декларацияға қол қoйды, олар 2014 жылы Пак Кын Хенің Ташкенттегі сапрaы барысында қoл қойылған жаңа бірлескен декларациядағы қарым-қатынасты дамытуға және тереңдетуге келісті. Пак Өзбекстанның бұрыннан бері Ұлы Жібек Жолының орталығы болғанын және қазіргі уақытта Оңтүстік Кореяның Орталық Азиядағы ең ірі сауда әріптесі екенін атап өтті. Президент Ислам Каримов 2015 жылдың мамыр айында Сеулге барған кезде сауда, инвeстиция, экономикалық және техникалық ынтымақтaстық және басқа да салалар бойынша 60 құжатқа жалпы сомасы 7,7 млрд. АҚШ долл. қoл қoйды.

Меншік иелеріне визалық талаптардан бас тарту туралы келісім 2012 жылғы 5 шілдеде Корея Республикасының және Тәжікстан Республикасының Сыртқы істер министрлері дипломатиялық және қызметтік паспорттардың иелеріне виза беруден бас тарту туралы, 90 күннен аспайтын мерзімде келу туралы келісімге қол қойды. Тараптардың әрқайсысы жоғарыда аталған келісімге қол қойғаннан кейін барлық қажетті ішкі рәсімдер жасалды, содан кейін келісім күшiне ендi [4].

Сауда-экономикалық тұрғыда Орталық Азия мемлекеттері Корея Республикасының негізгі серіктестері болып табылмайды. Сонымен бірге, Оңтүстік Корея даму нарықтарында өте перспективалы және стратегиялық маңызды деп бағалайды.

Екіжақты қарым-қатынастардағы шешуші кезең 2006 жылғы наурызда Өзбекстан Президенті Ислам Каримовтың Стратегиялық әріптестік туралы Бірлескен Декларацияға қол қойған Оңтүстік Кореяға жасаған мемлекеттік сапары барысында инвестициялық қызметтің жаңа кезеңіне жол ашып, индустриялық дамудан сектордың энергетикалық ресурстарына көшуіне жол ашты.

Сондай-ақ, Кореялық Ұлттық Мұнай Корпорациясы (KNOC), Кореялық Газ Корпорациясы (KGS) және «Өзбекнефтегаз» меморандумына қол қойды. Бұл меморандум корейлік компанияларға екі мұнайгаз кен орнын зерттеу және пайдаланға мүмкіншілік береді.

2008 жылы «КGS» және «Өзбекмұнайгаз» Үстірт қыратындағы Сарыбұл газының учаскесін бірлесіп пайдалануға келісімін берді, жалпы құны 1,84 млрд. АҚШ долл.

2014 жылғы 27 ақпанда Ташкентте екі елдің іскер топтарының өкілдері қатысқан Корея-Өзбек бизнес-форумы және ынтымақтастық алмасу өтті [5].

Екі ел арасындағы тауар айналымының көлемі жыл сайын артып келеді. 2017 жылы екі ел арасындағы тауар айналымы 1,2 млрд. АҚШ долл. жетті.

Кита вице-президенті Ан Хен Хо Өзбекстанда 170 мыңнан астам этникалық корейлер және 2000-ға жуық корей азаматы жұмыс істейтінін айтты. Оның айтуынша, бұл екіжақты қарым-қатынастарды дамытуға көмектеседі. Оның айтуынша, кейбір оңтүстік кореялық компаниялар Өзбекстанда жұмыс істеп келеді.

Корея - Өзбекстанның стратегиялық серіктесі. Бүгінгі күні 200-ден астам келісімге қол қойылды. Оңтүстік Корея - Өзбекстан экономикасындағы ірі инвесторлардың бірі. Өзбекстан Республикасының Мемлекеттік статистика комитетінің мәліметі бойынша, Оңтүстік Корея Өзбекстанға 1,5 млрд. АҚШ долл. астам қаржы жұмсады.

Қазіргі уақытта корей инвестициялары бар 418 компания жұмыс істейді, олардың 70-і 100% корей капиталымен. Олар сауда, жеңіл өнеркәсіп, тау-кен өнеркәсібі, химия өнеркәсібі, тамақ өнеркәсібі, машина жасау және металлургия, денсаулық сақтау, туризм, қызмет көрсету сияқты салаларда жұмыс істейді.

Өзбекстанның Сыртқы экономикалық байланыстар, инвестициялар және сауда министрлігімен 78-ге жуық корейлік компания аккредитациядан өтті [6].

Қорытындылай келе, Орталық Азия елдері мен Оңтүстік Корея арасындағы экономикалық байланыстар көбіне өзара алмасу арқылы жүретіндігін көруге болады. Яғни, Оңтүстік Корея Орталық Азия мемлекеттерінен шикізат алса, Орталық Азия елдеріне ол дайын өнім, техника тасымалдаумен айналысады.

Өзбекстан «Өзбекстан әуекомпаниясы» мен «Korea Air» әуекомпаниясы арасында жасалған лизинг келісіміне сәйкес Навои әуежайына Сеулден келген екінші корейлік жүк ұшағын алды.

Делиде, Бангкокте, Мәскеуде, содан кейін Еуропада және Азияда басқа бағыттарға жүк рейстеріне екі Airbus лайнері қолданылады. Келісімде Азиядан Еуропаға және кері қарай жүк ағындарын байланыстыратын бірлескен ғаламдық желіні қалыптастыру шеңберінде «Навои» халықаралық әуежайындағы мультимодальды логистикалық хаб құру көзделген. Аймақтық логистика орталығы қазіргі уақытта Навоий өңірінде құрылған еркін индустриалды аймаққа қосылады.

Ташкент әуежайының (Ташкент-4) жаңа халықаралық жолаушылар терминалын салу жобасының құны -  336 млн. АҚШ долл.

Атап өтсек, «Ташкент әуежайының жаңа халықаралық жолаушылар терминалы құрылысы» (Ташкент-4) инвестициялық жобасы Корея Республикасымен ынтымақтастықта жүзеге асырылады. Корей халықаралық ынтымақтастық агенттігі (KOICA) жобаға техникалық-экономикалық негіздеме әзірлеу үшін грaнт бөлді.

Инчен Халықаралық Әуежай Корпорациясы, Heerim Architects & Planners, Yooshin Engineering Corporation, Корея Көлік Институты, EY Hanyong жобаның техникалық-экономикалық негіздемесін әзірледі. 3 тамызда жоба бойынша техникалық-экономикалық негіздеме Өзбекстан үкіметіне тапсырылды. Жобаның техникалық-экономикалық негіздемесіне сәйкес, жаңа терминалды салу құны 336 млн. АҚШ долл. құрайды, жаңа терминалдың аумағы 86944 м2 құрайды. Терминал сағатына 1,5 мың жолаушыға қызмет көрсете алады.

Ташкенттегі әуежайдың жаңа халықаралық жолаушылар терминалы құрылысы Корея Республикасының Үкіметінің қолдауымен жүзеге асырылaды. Жобаның нәтижесінде жыл сайын Ташкент әуежайы 5,7 миллион жолаушыға қызмет көрсете алады, деп хабарлады KOICA. Жаңа терминалдың құрылысы 2016 жылы басталды. Құрылыс жұмыстары 3 жыл ішінде жүзеге aсырылады.

«Корея Пост» (Корея Пост) компаниясы «Узбекистон почтасы» Акционерлік қоғам (АҚ) почта байланысын жаңғырту жобасын әзірледі. «Узбекистон почтасы» АҚ мәліметіне сүйенсек, 15 желтоқсанда президент Ким Ки Доок бастаған Корея постының делегациясы Өзбекстанға келді. Кездесудің басты мақсаты алдыңғы зерттеу нәтижесінде корей мамандары әзірлеген «Узбекистон почтасы» АҚ почта байланысының объектілерін жаңғырту жобасымен танысу болды.

«Узбекистон почтасы» Ашық акционерлік қоғам (ААҚ) бас директоры Шухрат Атамұхамедов «Корея почтасы» делегациясын қабылдады. Келіссөздер қорытындысы бойынша тараптар ұсынылған жобаны кезең-кезеңмен іске асыру Өзбекстанның, соның ішінде Өзбекстанның лауазымын одан әрі дамыту үшін «жол картасы» ретінде қарастырылуы мүмкін деген пікірін білдірді. Почта операциялары сапасының айтарлықтай өсуіне, почта логистикасы жүйесін жетілдіруіне, АКТ-ны кеңінен енгізуге және пошта қызметтерінің жаңа түрлеріне байланысты.

АҚ «Узбекистон почтасы» айтуынша, осы жылдың тамыз айында, корей жағы АҚ «Узбекистон почтасы» почта объектілерін автоматтандыру жұмыс орындарын деңгейін зерттеу жүзеге асырылады. Сарапшылармен кездесулер мен келіссөздер барысында почта инфрақұрылымын жақсарту және  пошталық саласындағы ақпараттық технологияларды енгізу сұрақтары талқыланды [7].

Өзбекстанда корей тарапының қолдауымен жүзеге асырылған «Бір терезе» бірыңғай кедендік ақпараттық жүйесін құру жобасы аяқталды. Осыған байланысты қорытынды кездeсу Ташкентте 2017 жылдың 31 қаңтарында өтті. Оны Өзбекстан Республикасының Мемлекеттік кеден комитеті және Корейлік халықаралық ынтымақтастық агенттігі (KOICA) ұйымдaстырады.

KOICA айтуынша 5 млн 500 мың АҚШ долл. сомаға бірыңғай кедендік ақпараттық жүйесін енгізу арқылы кедендік жаңғырту жобасы бойынша «Бірыңғай терезе» жобасы 2013-2016 жылдары Өзбекстанда іске асырылған [8].

Өзбекстан президенті Шавкат Мирзиеев 2017 жылдың ақпанында «Ташкент әуежайының жаңа халықаралық жолаушылар терминалын салу» (Ташкент-4) жобасының техникалық-экономикалық негіздемесін мақұлдады.

Ұлттық әуе «Узбекистон хаво йуллари» компаниясы 2015-2019 ж. инженерлік және байланыс және жол инфрақұрылымын дамыту және жаңғырту бағдарламасына сәйкес инвестициялық жоба «Ташкент (Ташкент-4) әуежайында жаңа халықаралық жолаушылар терминалы құрылысы» жүзеге асырады [9].

Гуманитарлық сала. Мәдениет адамдардың арасындағы өзара түсіністікке біріктіреді және қызмет етеді. 1992 жылы Өзбекстанда Корей білім орталығы құрылды, ал 2014 жылдан бастап Ташкентте Корей университетінің ИНХА филиалына  қабылдау басталды, ал бүгінгі таңда 350 адам оқиды.

2017 жылғы 21-25 қараша аралығында Өзбекстан Президенті Сеулде ресми сапармен болды. Әртүрлі қызмет салаларында 75-тен астам келісімге қол жеткізілді. Солардың ішінде, Кореяда ИНХА магистрлік бағдарламасында өзбек студенттеріне 3 грант беру туралы хаттамаға қол қойылды. Елтарихындағы алғашқы рет медициналық кадрларды даярлайтын шетелдік университеттің филиалын ашу мәселесі талқыланды. Бұл жобамен Оңтүстік Кореяның ИНХА университетінің медициналық мектебі айналасуы керек.

ИНХА университетінін бойында магистрлік бағдарламаның ашылуы мәселесі ақпараттық технологиялар және коммуникацияларды дамыту жөніндегі министрі Шерзод Шерматов пен Корея Республикасындағы Инха Президенті Сунья Чой ханыммен келіссөздер барысында шешілді.

Бұдан басқа, корей тілі Өзбекстан Республикасының 13 университетте, 28 мектебінде және лицейінде оқытылады [10].

Осылай, қазіргі кезде Орталық Азия мемлекеттері мен Оңтүстік Корея арасындағы білім және ғылым бойынша ынтымақтастық көбіне студенттер және мұғалімдермен алмасу, түрлі университеттер ашу және Оңтүстік Кореяда оқу үшін гранттар бөлу арқылы көбіне дамитындығы туралы қорытындылауға болады.

Орталық Азияда көптеген корейлер өмір сүреді, Орталық Азия мемлекеттері тарихи тұрғыдан әлемнің саяси картасында маңызды геостратегиялық позицияны иемденіп, саяси, экономикалық және мәдени байланыстарды белсенді қолдайтын Корея Республикасымен байланысты. Орталық Азия елдерінің мен Корея Республикасының ғасырлар бойы қалыптасқан тарихы мен дәстүрлері бар мемлекеттердің қарым-қатынасын ескере отырып, Сеулдың байланыстарын, ең алдымен Орталық Азия мемлекеттерімен, еуропалық елдермен салыстырғанда әлдеқайда көп екендігін байқатады.

Бүгінгі күні Корея Республикасы - Өзбекстанның ең сенімді серіктестерінің бірі. Өзбек-корейлік байланыстарды дамыту үшін негіздеме - екі ел басшыларының кездесулерінде қол жеткізілген уағдаластық, атап айтқанда 2006 жылдың наурызында Сеулде Өзбекстан Республикасы мен Корея Республикасы президенттері арасындағы келіссөздердің қорытындысында қабылданған келісімдер болып табылады. Ол - стратегиялық серіктестік туралы бірлескен декларация.

Орталық Азия мемлекеттері мен Корея Республикасы арасындағы ынтымақтастық арасындағы байланыстар 70 жыл бұрын Орталық Азияда қоныстанған этникалық корейлердің үлкен диаспорасымен мәдени байланыстарды орнату екенін атап өткен болатынбыз. Егемен мемлекеттер басшыларының, үкіметтің және қоғамның ұлттық саясатын қолдай отыра Корея Республикасы жергілікті корейлердің отандық мәдениетін, ана тілін, әдет-ғұрыптарын қалпына келтіруге жан-жақты көмек көрсетуді жалғастырып келеді. Мұндай проблемаларды шешу жергілікті Корей мәдени орталықтарымен тығыз ынтымақтастықта жүзеге асырылады. Ұлттық мәдениетті сақтау мен дамытудағы ерекше рөл Өзбекстанның Корея мәдени орталықтары қауымдастығына тиесілі. Ол 1991 жылы құрылды, бүгінгі күні оған 30-дан астам өңірлік, қалалық, аудандық корей мәдениет орталықтар кіреді.

Корея Республикасының астанасы - Сеулде «Itaewon Global Village Festival-2016» халықаралық мәдениет фестивалі өтті. Онда Өзбекстанның мәдениет, өнер және туризм саласындағы әлеуеті кеңінен көрсетілді.

Өзбекстан Республикасының Тұңғыш Президенті Ислам Каримовтың жетекшілігімен барлық салаларды дамыту және халықаралық ынтымақтастықты нығайту бойынша жүргізіліп жатқан жүйелі реформалар нәтижесінде Өзбекстан экономика, мәдениет, өнер, спорт, туризм сияқты салаларда үлкен әлеуетке ие ел ретінде танымал болды.

«Itaewon Global Village Festival-2016» халықаралық фестивалі әлемнің түрлі елдерінің мәдениеті, әдет-ғұрпы, құндылықтары мен дәстүрлерін, ұлттық киімдерін, ыдыс-аяқтарын, қолөнер бұйымдарын және қолданбалы өнер өнімдерін көрсетті. Әртістер орындауында классикалық және заманауи әндер мен әуендер естілді.

Өзбекстан Республикасының Корея Республикасындағы Елшілігі ұйымдастырған Өзбекстан Республикасының ұлттық стенді фестиваль қатысушылары мен қонақтарын өз дизайнымен, бай әшекейлеуімен және кең тақырыптарымен назар аудартты. Стендте елдің тарихы, халықтың дәстүрлері мен құндылықтары бейнеленді .Фестиваль қонақтары әсіресе Самарқанд, Бұхара, Хива, Шахрисабза, Ташкент көрікті жерлері туралы мағлұматтар, шеберлердің ұлттық өнімдері қызықтырды. Өзбекстанның құнарлы жерінде өскен ұлттық әндер мен әуендер, шу көтеру биі, іріктелген жемістер мен өзбек ұлттық тағамдары көңілсіз келушілерді қалдырмады.

Осылай бүгінгі күні Орталық Азия мемлекеттер мен Оңтүстік Корея арасында мәдени ынтымақтастық жағынан түрлі іс-шаралардың өтетіндігі, мәдени және тарихи ақпаратпен алмасулар өтіп тұратындығын байқауға болады.

Жалпылай, Орталық Азия елдері мен Оңтүстік Корея арасындағы экономикалық қатынастар көбіне өзара алмасу түріндегі байланыстар арқылы жүзеге асуда екендігін көруге болады. Яғни, Оңтүстік Корея Орталық Азия мемлекеттерінен өзінде жоқ, алайда өте қажетті шикізатты алса, Орталық Азия елдеріне ол сол шикізаттардан жасалған дайын өнімді, өз елінде өндірілетін түрлі жаңа техникаларды тасымалдаумен айналысады.

Сондай-ақ, қатынастардың тереңдеуі мен мәдени алмасу және ынтымақтастық пайда болуына кеңестік кезеңнен Орталық Азия аймағына көшіп келген корейлердің маңызы зор. Орталық Азия мемлекеттерінің тәуелсіздік жылдарында өткізілген мәдени іс-шаралар жергілікті кәрістердің ұлттық өзін-өзі тануының маңызды факторы болды. Егемен мемлекеттер басшыларының ұлттық саясатына, үкіметке және қоғамға қолдау көрсету арқылы Корея Республикасы жергілікті корейлердің отандық мәдениеттін, ана тілін, әдет-ғұрыптарын қалпына келтіруге жан-жақты көмек көрсетуді жалғастырып келеді.

1  Приветственное слово Чрезвычайного и Полномочного Посла Республики Корея в Республике Узбекистан Квон Ёнг У. Режим доступа:  http://overseas.mofa.go.kr/uz-ru/wpge/m_8549/contents.do (Дата обращения: 04.07.2018).

2   Договор между Республикой Узбекистан и Республикой Корея о правовой помощи по уголовным делам. Ташкент, 12 февраля 2003 года. Режим доступа:  http://www.lex.uz/pages/GetAct.aspx?lact_id=1328373 (Дата обращения: 09.07.2018).

3  Абусеитова М. Развитие исторической науки и изменение интерпретации исторических событий в странах Центральной Азии после обретения независимости. В кн.: Материалы международной конференции: «Новая история Центральной Азии. Переоценка истории, современные проблемы и подходы». Ташкент, 2004. – 150 с.

4   Соглашение между Правительством Республики Казахстан и Правительством Республики Кореи о временной трудовой деятельности граждан Республики Казахстан в Республике Корее и граждан Республики Кореи в Республике Казахстан в рамках внутрикорпоративных переводов // Бюллетень международных договоров РК. - 2016 г. - № 3. Ст. 50.

5  Абдурасулова Д. Южная Корея в Центральной Азии. Об особенностях южнокорейской политики в регионе, представляющих дополнительные возможности для укрепления и модернизации экономики Узбекистана. Режим доступа: http://www.centrasia.ru/newsA.php?st=1327655040 (Дата обращения: 10.07. 2018).

6   Kaw M.A. Restoring India’s Silk Route Links with South and Central Asia across Kashmir: Challenges and Opportunities // The China and Eurasia Forum Quarterly. – 2009. - Vol. 7, No. 2. - P. 59-74.

7  Стоимость проекта по строительству терминала Ташкент-4 составляет $336 млн. Режим доступа: https://www.uzdaily.uz/articles-id-29364.htm (Дата обращения: 10.07.2018).

8  Проект по таможенной информационной системе. Режим доступа: http://turkistonpress.uz/article/27578# (Дата обращения: 11.07.2018).

9  Строительство нового терминала аэропорта г. Ташкента». Режим доступа:  https://www.uzdaily.uz/articles-id-31448.htm (Дата обращения: 12.07.2018).

10  14 самых главных соглашений Узбекистана и Южной Кореи. Итоги госвизита Ш. Мирзиёева. Режим доступа: https://themag.uz/post/14-glavnyh-soglashenij-s-juzhnoj-korei (Дата обращения: 12.07.2018).

References:

1  Privetstvennoe slovo CHrezvychajnogo i Polnomochnogo Posla Respubliki Koreya v Respublike Uzbekistan Kvon YOng U. Rezhim dostupa:  http://overseas.mofa.go.kr/uz-ru/wpge/m_8549/contents.do (Data obrashcheniya: 04.07.2018).

2  Dogovor mezhdu Respublikoj Uzbekistan i Respublikoj Koreya o pravovoj pomoshchi po ugolovnym delam. Tashkent, 12 fevralya 2003 goda. Rezhim dostupa:  http://www.lex.uz/pages/GetAct.aspx?lact_id=1328373 (Data obrashcheniya: 09.07.2018).

3  Abuseitova M. Razvitie istoricheskoj nauki i izmenenie interpretacii istoricheskih sobytij v stranah Central'noj Azii posle obreteniya nezavisimosti. V kn.: Materialy mezhdunarodnoj konferencii: «Novaya istoriya Central'noj Azii. Pereocenka istorii, sovremennye problemy i podhody». Tashkent, 2004. – 150 s.

4  Soglashenie mezhdu Pravitel'stvom Respubliki Kazahstan i Pravitel'stvom Respubliki Korei o vremennoj trudovoj deyatel'nosti grazhdan Respubliki Kazahstan v Respublike Koree i grazhdan Respubliki Korei v Respublike Kazahstan v ramkah vnutrikorporativnyh perevodov // Byulleten' mezhdunarodnyh dogovorov RK. - 2016 g. - № 3. St. 50.

5  Abdurasulova D. YUzhnaya Koreya v Central'noj Azii. Ob osobennostyah yuzhnokorejskoj politiki v regione, predstavlyayushchih dopolnitel'nye vozmozhnosti dlya ukrepleniya i modernizacii ehkonomiki Uzbekistana. Rezhim dostupa: http://www.centrasia.ru/newsA.php?st=1327655040 (Data obrashcheniya: 10.07. 2018).

6  Kaw M.A. Restoring India’s Silk Route Links with South and Central Asia across Kashmir: Challenges and Opportunities // The China and Eurasia Forum Quarterly. – 2009. - Vol. 7, No. 2. - P. 59-74.

7  Stoimost' proekta po stroitel'stvu terminala Tashkent-4 sostavlyaet $336 mln. Rezhim dostupa: https://www.uzdaily.uz/articles-id-29364.htm (Data obrashcheniya: 11.07.2018).

8  Proekt po tamozhennoj informacionnoj sisteme. Rezhim dostupa: http://turkistonpress.uz/article/27578# (Data obrashcheniya: 11.07.2018).

9  Stroitel'stvo novogo terminala aehroporta g. Tashkenta». Rezhim dostupa:  https://www.uzdaily.uz/articles-id-31448.htm (Data obrashcheniya: 12.07.2018).

10  14 samyh glavnyh soglashenij Uzbekistana i YUzhnoj Korei. Itogi gosvizita SH. Mirziyoeva. Rezhim dostupa: https://themag.uz/post/14-glavnyh-soglashenij-s-juzhnoj-korei (Data obrashcheniya: 12.07.2018).

А.М. Азмуханова1, Л.Н. Нурсултанова2, М. Ботай1

1к.и.н. профессор, 2д.и.н., ассоциированный профессор,

3магистр социальных наук

Евразийский национальный университет им. Л.Н. Гумилева

УЗБЕКИСТАН – ЮЖНАЯ КОРЕЯ: ОТ СОГЛАШЕНИЙ К СОТРУДНИЧЕСТВУ

Южная Корея признала независимость Узбекистана в декабре 1991 года и с течением времени отношения между странами привели к широкому спектру двустороннего политического и экономического сотрудничества. В том же году были заключены соглашения о двусторонней торговле, взаимной защите инвестиций, научно-техническом сотрудничестве, меморандум о визовой поддержке. В соответствии с Торговым соглашением от 1992 года, между государствами установлен режим наибольшего благоприятствования. Взаимный товарооборот в последние годы (2015-2017гг.) стабильно превышает 2 млрд. долл. США.

Ключевые слова: Центральная Азия, УзбекистанЮжная Корея, дипломатия, инвестиции, транспорт, культура.

А.М. Azmukhanova1, L.N.Nursultanova2, M.Botai3

1Candidate of Historical Sciences, Associate Professor, 2Doctor of Historical Sciences, Associate Professor,

3Master of Social Sciences

L.N. Gumilyov Eurasian National University

UZBEKISTAN – SOUTH KOREA: FROM AGREEMENTS TO COOPERATION

South Korea recognized Uzbekistan's independence in December 1991 and over time, relations between Uzbekistan and South Korea led to a wide range of bilateral political and economic cooperation. In the same year, agreements on bilateral trade, mutual protection of investments, scientific and technical cooperation, a Memorandum on visa support were signed. In accordance with the Trade agreement of 1992 between the two countries established the regime of most favored nation. Mutual trade in recent years (2015-2017) consistently exceeds $ 2 billion.

Key words: Central Asia, Uzbekistan, South Korea, diplomacy, investments, transport, culture.


No comments

To leave comment you must enter or register