Аннотация. Железнодорожный транспорт сыграл выдающуюся роль в формировании современной экономики Казахстана. При огромной территории республики, грузоемкости многих отраслей реального производства этот вид транспорта остается, по сути, становым хребтом нашей государственности, объединяющей в единое целое производительные силы страны. Это было особо отмечено Первым Президентом Республики Казахстан - Елбасы Н.А. Назарбаевым в своем выступлении 6 августа 2004 года в городе Астане на торжественном собрании, посвященном празднованию 100-летнего юбилея железных дорог Казахстана, где он, в частности, сказал: «Славная вековая история и традиции железнодорожного транспорта Казахстана – это надёжный и прочный фундамент экономики страны». (Выступление Н.А. Назарбаева, 6 августа 2004 г., КАЗИНФОРМ).
Аңдатпа. Бұл мақала қоғамда кеңінен қолданылатын патриотттық сезімнің теориялық аспектілері қарастырылды. Оның анықтамалары жіктеліп, методологиялық қырлары ашылды. Негізгі формалары мен көріністеріне талдау жасалынды. Патриотизм мен ұлтшылдық және шовинизм мәселелерінің айырмашылықтары ажыратылып, мысалдар келтірілді. Сонымен қатар патриотизмнің жақтаушылары мен даттаушыларының аргументтері келтіріліп, қорытынды ой жасалынды.
Аңдатпа. Мақалада 1917 жылғы Қазан революциясынан кейін Кеңес өкіметінің орнауымен байланысты болған саяси оқиғалар, Алаш қайраткерлерінің Ұлттық мемлекетті құрудағы қызметі, Қазақ Кеңестік Социалистік Автономиялы Республикасының құрылуы, Кеңестік жүйе жағдайындағы әкімшілік-аумақтық бөлініс мәселелері жан-жақты қарастырылған. Авторлар бұл мәселенің жан-жақты ашылуына ерекше мән беріп, Солтүстік Қазақстан өңірінің XX ғасырдың басындағы тарихына қатысты бұрыннан белгілі деректер мен ғылыми айналымға енгізіліп отырған архив басылымдары, мерзімдік баспасөз құжаттарын тиімді пайдалану арқылы, шынайы баға беруді мақсат етіп қойған. Алаш қайраткерлерінің ұлттық негіздегі Алашорда мемлекетін құру жолындағы күресі, бұл мәселеде Кеңестердің ешқандай ымырға келмейтін саясат ұстануы жайы да қарастырылған.
Сонымен қатар, Қырғыз (қазақ) өлкесін басқару жөніндегі революциялық Комитет (Қазревком) құрылуы мен оның Қазақ Кеңестік Социалистік Автоно¬миясын құрудағы іс-әрекеттері жайында мәліметтер келтірілген. Әсіресе авторлар, патша өкіметінің тұсында Ақмола, Семей губернияларының құрамына енген қазақтың қыруар жерлерінің қайтарылуы жайында және бұл мәселеде Алаш қайраткерлерінің ерекше рөлін тың құжаттар негізінде атап өтеді. Мақала зерттеушілерге, қызығушыларға және жалпы оқырман қауымға арналған.
Аннотация: В статье рассматриваются вопросы взаимодействия человека и истории как явления, обеспечивающего объективную связь времен и сохранение духовного наследия. Для общества стало очевидным, что история не может всецело находиться в руках власти и профессиональных историков и быть средством для формирования представлений о прошлом, настоящем и будущем. По той простой причине, что история создается каждым из нас, независимо от того, находимся ли мы в состоянии действия или бездействия, соответственно, она является достоянием всей нации. Исходя из целей и задач в настоящей статье был использован социологический опрос как инструмент оценки и корректировки выдвигаемого тезиса. Это позволяет создать более достоверную картину взаимосвязи общества и феномена прошлого через обозначение и выявление значимости определенных исторических фигур и событий в сознании и памяти социума.
Аңдатпа: Бұл мақалада Қазан төңкерісі және азамат соғысынан кейінгі КСРО-ға Еуропадан келетін саяси және еңбек мигранттарына қатысты Кеңес үкіметінің 1920-1930 жылдар аралығындағы саясаты баяндалды. Сонымен қатар, шетелдіктердің КСРО-ға аталған кезеңдегі қарқынды көшуін тудырушы факторлары анықталды. Коммунистік Ресейдің қоныс аудару саясаты және оның бір бөлігі ретінде еңбек көші-қоны саласындағы саясат 1917 жылдың қазан айынан кейін түбегейлі өзгерді. Мигранттардың негізгі тобы революциялық оқиғаларға және шетелдік коммунистік партиялардың қызметіне қатысқан коммунистер болды. Миграциялық процесс арқылы келген шетелдік саяси азаматтар мен коммунистерден басқа Кеңес Одағы шақырған шетелдік жұмысшылар мен білікті мамандар санаты ерекше және неғұрлым мұқият қарауға жатады. КСРО-да партия басшылығының бастамасымен индустрияландыру мәселелерін шешу аясында шетелдік жұмысшылар мен мамандарды тарту үшін үгіт-насихат жүргізілді. КСРО-ның Конституциясына сәйкес КСРО-ға қоныс аударған шетелдіктер саяси пана алуға құқылы болды.
