Аңдатпа. Мақалада Қазақстан мен Әзербайжан арасындағы қатынастардың сауда-тауар айналымы мен көлік қатынастары саласындағы даму деңгейі және қазіргі жеткен жетістіктері қарастырылған. Өзара ынтымақтастық қатынастардағы екі жақтың мүдделері анықталып, екі елдің де халықаралық қатынастардағы ұстанымдары мен Каспий теңізін ортақ пайдаланудағы мүдделерінің ұқсастығы негізделген. Екі мемлекеттің де түбі бір туыс түркі елдері екендігінің өзі өзара ынтымақтастықтың қажеттілігін көрсететіні туралы пайымдаулар жасаған. Зерттеу барысында авторлар екі мемлекеттің арасындағы ынтымақтастықтың дипломатиялық қатынастар пайда болғаннан осы уақытқа дейінгі даму үрдісін үш кезеңге бөліп зерттеуге болатынын көрсетіп, екі жақты байланыстарды осы кезеңдер арқылы қарастыруға болатыны туралы пайымдаулар жасаған. Осы тақырыптағы іргелі зерттеулердің аздығына қарамастан авторлар статистикалық көрсеткіштер мен деректер негізінде екі жақты қатынастардың осы уақытқа дейінгі табыстарына салыстырмалы түрде талдау жасап, жетістіктері мен осал тұстарын көрсетуге талпыныс жасаған. Бүгінгі күні Қазақстан мен Әзербайжан арасындағы қатынастарда аса күрделі мәселелердің жоқтығы және екі елдің арасындағы қатынастардың стратегиялық серіктестік деңгейіне жеткендігі, бұдан былай да екі жақты қатынастарды одан әрі жетілдірудің қажеттігі негізделіп, одан әрі ынтымақтастықты белгілі бір салаларда дамыту қажеттігі қорытындыланған.
Мақалада белгілі археолог Гаяз Абдулвалиевич Кушаевтың өмірі мен қызметі қарастырылады. Г.А. Кушаев туралы зерттеулер археология ғылымында сирек кездеседі. Зерттеу жұмысында Г.А. Кушаевтың шәкірттері мен әріптестерінің естеліктері талданып, ғалымның бізге белгісіз қырларын ашуға тырыстық. Отандық археологияда жеке тұлғаларға қатысты зерттеулер кездескенімен, әлі де назардан тыс қалып келе жатқан ғалымдарымыздың бірі Г.А. Кушаев. Интервью тәсіліне негізделген зерттеу барысында Г.А. Кушаевпен бірге жұмыс жасаған және басқа салаларда еңбек етіп жүрген Т.З.Рысбеков, П.А. Давреев, Ф.А. Баюканский, С.И. Танабаева, Б.Б. Райымқұлов, М.Н. Сдыков, Х.Ж. Сүйіншалиев, Т.С. Жұмағанбетов секілді әріптестері мен шәкірттерінен құнды мәліметтер алынды. Автор ғалымның архив қорларында сақталған еңбектеріне шолу жасап, олардың құндылығына тоқталады.
Түйін сөздер: қазба, университеті, Г.А., Кушаев, Қазақстан, археологиясы, М.Өтемісов, атындағы, Батыс, Қазақстан, Мемлекеттік, жұмыстары, естеліктер
Аннотация. Изучение истории империй сохраняют свою актуальность. Исследователи пытаются определить общие тенденции формирования имперских государств, взаимоотношения центра и периферии, национально-этнические и конфессиональные проблемы, вопросы «имперского мышления» и т.д. При этом, часто поднимается вопрос о «феномене Российской империи», который заключается в способах образования и методах управления колониями. В статье анализируются работы, в которых исследователи приводят аргументы в пользу уникальности Российской империи, с точки зрения, «мягкой политики» экономической эксплуатации в отличие от других «классических империй». Для всестороннего понимания особенностей политики Российской империи по отношению к Казахстану необходимо, прежде всего, осмыслить современное состояние изучения общих проблем империи, её дефиниций и признаков, типологии, стадий становления, развития и распада. Важно понять, по какой логике, в рамках каких научных школ и методологий осмысливались империи, какой вклад в этот процесс внесли не только историки, но и философы, социологи, политологи и культурологи. Существуют различные школы изучения данной проблемы, которые анализируют закономерности образования империй, их расширения, расцвета, упадка и гибели. Однако общепринятого определения империи не сложилось. Тем не менее, в результате длительных дискуссий учёные более или менее едины в том, что империей является государственное образование достаточно большого размера, которое включает в себя в качестве составных частей территории и народы, присоединенных, как правило, военным путем и удерживаемых в рамках полного или частичного подчинения силой.
Abstract. Today the problem of social integration of borderlands into the social order of the Russian Empire relevant and most discussed in this field. Over the past decades, within the framework of the «imperial turn», the theme of the unity of the center and the periphery, especially their mutual relations, have become priority area. The humanities are trying to solve the problem of restoring the natural, historical development of the Russian Empire, which «grew» in numerous peripheries and represented a wide section of socio-cultural layers and estates. Modern concepts of study the Russian empire as multinational, multiconfessional, allow revealing the features, methods, and models of regional integration, determining the role of each region in imperial reality and identifying all forms of relations between the center and the periphery in a whole picture. The Kazakh steppe in the 19th century became the socio-political component of the empire, transforming the traditional ruling system. Although, the study of social changes in the Steppe is important, both in understanding the imperial diversity, so and to identify differences in the incorporation of other nomadic peoples (Bashkirs, Kalmyks, and others.) into the estate order of the empire, in the world and domestic science is not attempted to study the process of formation of the Kazakh nobility in the context of social incorporation of the Kazakh steppe into the Russian Empire. Presented article reveals the level of researching the social changes in 19th century Kazakh steppe, focusing on some investigations on the Kazakh nobility in world and Kazakh scholarship.
Аннотация. В статье раскрывается всемирно-историческое значение победы советского народа в Великой Отечественной войне. Это война была судьбоносная для всего мира, для СССР и каждого ее гражданина. Большое внимание уделяется исторической памяти казахстанцев в крупных битвах. Память нашего народа об истории страшной войны является главным и продуманным отношением к нашему прошлому. На протяжении многих времен в каждом народе сохранялись боевые эпизоды Великой Отечественной войны.
В каждой семье, есть свои воспоминания о войне. И они далеко не лучезарны. Это трагическая часть нашей общей коллективной памяти. Но мы новое поколение спокойно относимся к немцам и японцам, финнам и румынам, много можно перечислять государств завоевателей пытавшихся с оружием подчинить наши народы. Просто сейчас нам надо ввернуть и показать молодой поросли, что такое национальный патриотизм.
Для народа это война есть память о боевых товарищах, беспримерном мужестве и героизме воинов, которые, не жалея сил и самой жизни, сражались за свободу и сохранения мира своим потомкам.
