Бұл мақалада ортағасырларда тарих сахнасына көтерілген Қазақ хандығының билеушісі әйгілі Қасым ханның тұсындағы мемлекеттің ішкі саяси жағдайы мен көрші жатқан Моғолстан, Мәуреннахрдағы Шайбанилер әулеті, орыс елі арасындағы саяси-дипломатиялық, әскери, сауда-экономикалық байланыстарының тарихы жазба деректер мен тарихнамалық еңбектердің негізінде зерделенген. Әсіресе, көшпелілер мен отырықшылар арасындағы саяси қатынастары, олардың өзара тиімді байланыстары қарастырылған. Екі жақтың саяси қатынастары үшін Сыр бойындағы қалалардың маңызы көрсетіліп, ХVI ғасырдың басындағы ел билеушілері тарапынан тыйым салудың көрші елдердің байланысына бөгет бола алмайтындығы анықталды.
Кілт сөздер: мемлекеттілік, хандық, түп төркіні, саяси, халықаралық, байланыстар, дипломатия.
Статья посвящена рассмотрению мифологизированной истории как ненаучной формы историографии. Показаны основные характеристики мифологизации прошлого. Раскрываются основные функции вымышленной истории. Рассматривается такая форма знания как этнический миф и его значение для понимания мира. Автор уделяет внимание пониманию такогй формы знания как национальная версия истории. Проводятся различия между исторической наукой и мифами. Анализируются основные работы написанные в жанре мифологизированной истории.
Ключевые слова: мифологизированная история, историография, этногенетический миф, апроприация, конструктивизм, примордиализм, нациестроительство, коллективная память.
Мақалада автор Қазақстан Республикасының 26 жылдығына орай 2017 жылы жарыққа шыққан Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың «Тәуелсіздік дәуірі» атты кітабына ғылыми шолу жасайды. Сондай-ақ осы еңбекте қарастырылған мемлекетіміздің шекарасы мәселелеріне тоқталады.
Түйін сөздер: Қазақстан, Елбасы, Н.Ә. Назарбаев, тәуелсіздік, мемлекеттілік, дәуір, шекара.
Мақалада зерттеу жүргізу барысында тарихнамалық дерек ретінде еліміздегі көршілес орналасқан мемлекеттердегі (Ресей, Қырғызстан, Қытай) зерттеушілердің қазақ-жоңғар қатынасы мәселесіне қатысты жарияланған ғылыми мақала, монография т.с.с. жарияланымдары қолданылып, тарихнамалық тұрғыда қарастырылды. Көршілес елдердегі тарихшылардың мәселеге байланысты жасаған басты тұжырымдарына талдау жасалып, проблеманың зерттелуіндегі негізгі бағыттар айқындалды.
Түйін сөздер: Ресей, Қырғызстан, Қытай, сыртқы саясат, қазақ-жоңғар қатынастары, тарихнама, тұжырым.
Мақалада қазақ халқындағы «таңба» сөзінің этимологиясы мен этногенезіндегі орны туралы баяндалады. Қай халықтың болмасын өткен тарихы мен бүгінгі тарихында төл белгілердің атқаратын рөлі зор болып табылған. Қазақ халқының шығу тарихында да сол таңбаларды зерттеу арқылы бұл халықтың тұрмыс-тіршілігі, мәдениеті, рухани дүние-танымы т.б. көріп білуімізге болады. Таңба, мөрлер бүгінгі елтаңбаларымыздың тарихи бастауында тұрған мәдени-этникалық мұралар. Сонымен қатар, ерте ортағасырлық ру-тайпалар мен этносаяси бірлестіктерден құрылған қағандық түрік мемлекеттерінде де қолданысының қызметі, оның қолдану аясы мен мағынасы ерекше мәртебеге дейін көтерілгені қарастырылады.
Түйін сөздер: этногенез, халық, ұлт, белгі, таңба, ру.
