Мақалада ортағасырлық Еуразия тарихындағы аса ірі оқиғалардың бірі болған Алтын Орда билеушісі Тоқтамыс пен Мәуераннахр билеушісі Темір арасындағы 1391 жылы болған Қондырша өзенінің бойындағы, 1395 жылы Терек өзені бойындағы шайқасты зерттеу көзделген. Осы мақсатта Тоқтамыс пен Темір арасындағы соғыстың себептері мен алғышарттары, соғыстың бастапқы кезеңінде болған оқиғалар, 1391, 1395 жылдары болған шайқастың барысы, екі жақтың әскери тактикасы, шайқастың салдары тыңғылықты қарастырылған. Мақаланың жаңашылдығы Тоқтамыс пен Темір арасындағы қарым-қатынастар бойынша тарихшылар арасындағы дискуссиялық мәселелері бойынша автор тарапынан объективті көзқарас пен пікір қалыптастыруға әрекет жасалған. Сонымен қатар, тақырыпқа қатысты араб-парсы деректері, Темірдің ресми тарихшыларының мәліметтері талданған. Отандық және шетелдік зерттеушілердің ой-пікірлері ғылыми тұрғыдан сарапталған.
Мақалада ортағасырлық Еуразия тарихындағы аса ірі оқиғалардың бірі болған Алтын Орда билеушісі Тоқтамыс пен Мәуераннахр билеушісі Темір арасындағы 1391 жылы болған Қондырша өзенінің бойындағы, 1395 жылы Терек өзені бойындағы шайқасты зерттеу көзделген. Осы мақсатта Тоқтамыс пен Темір арасындағы соғыстың себептері мен алғышарттары, соғыстың бастапқы кезеңінде болған оқиғалар, 1391, 1395 жылдары болған шайқастың барысы, екі жақтың әскери тактикасы, шайқастың салдары тыңғылықты қарастырылған. Мақаланың жаңашылдығы Тоқтамыс пен Темір арасындағы қарым-қатынастар бойынша тарихшылар арасындағы дискуссиялық мәселелері бойынша автор тарапынан объективті көзқарас пен пікір қалыптастыруға әрекет жасалған. Сонымен қатар, тақырыпқа қатысты араб-парсы деректері, Темірдің ресми тарихшыларының мәліметтері талданған. Отандық және шетелдік зерттеушілердің ой-пікірлері ғылыми тұрғыдан сарапталған.
Мақалада Михаил VIII Палеолог (1261-1282) билігі кезеңіндегі Византия империясының Алтын Ордамен саяси байланыстарын зерттеу көзделген. Мақаланың жаңашылдығы – отандық тарихнамада тақырыптың алғаш рет зерттелуі, тақырыпқа қатысты араб-мысыр деректерін пайдаланумен қатар, замандас византиялық тарихшылар Георгий Пахимер мен Никифор Григордың тарихи мәліметтерін кеңінен пайдаланылуында болып отыр. Сонымен қатар, тақырыпқа қатысты мәселелер бойынша Михаил VIII Палеологтың Алтын Орда билеушісі Берке-ханмен, түменбасы Ноғаймен, Ирандық Елхандармен, Мысыр мәмлүк сұлтандарымен қарым-қатынастарын жан-жақты талдай отырып, Византия империясының сол кезеңдегі сыртқы саясатының сипаты мен бағыттары айқындалған.
Мақалада қимақ қағандығын құрған тайпалардың шығу тегінің тарихы және осыған орай ғалымдардың әртүрлі пікірлері талданған. Махмут Қашқаридің «Түркі тілдерінің сөздігіндегі» яғма сөзі талданады. Бірқатар ғалымдардың қимақтарды се-иәнто этнонимімен байланыстыруы туралы айтылады. Қытай деректеріндегі се-иәнто этнониміне қатысты пікірлер келтірілген. Се-иәнто қағандығы құлағанда се-иәнто этнонимі се және иәнто топтарына бөлшектенгені, иәнто тайпасының се тайпасынан бөлініп, Ертіс өзені алабына қоныс аударуы, содан олардың қытай деректерінде янмо деп көрсетіле бастағаны, иәнтолардың қимақ мемлекетіннің негізін қалағандығы өзара логикалық сабақтастықта баяндалады. Қимақтар мемлекеті жөнінде едеуір мол мағлұмат қалдырған орта ғасырлық араб-парсы деректері қарастырылады, соның ішінде Гардизидің «Заин-әл-ахбар» атты еңбегіндегі қимақтардың шығу тегі жөніндегі аңыз әңгімеленген. Аңыздағы қимақтардың «татарлар» елінен келгендері жайындағы мәліметтерді негізге ала отырып, автор қимақтардың арғы тегін татар тайпалық одағы деп қарастырады. Татарлардың ежелгі тарихы, қонысы, нәсілдік шығу тегі жайында түрлі мағлұматтарды ғылыми әдебиеттерді талдай, өз пікірін негіздеуге тырысады. Қимақтардың шығу тегіне байланысты отандық тарих ғылымында қалыптасқан ғылыми көзқарастарды да талдауға алған.
Мақалада қимақ қағандығын құрған тайпалардың шығу тегінің тарихы және осыған орай ғалымдардың әртүрлі пікірлері талданған. Махмут Қашқаридің «Түркі тілдерінің сөздігіндегі» яғма сөзі талданады. Бірқатар ғалымдардың қимақтарды се-иәнто этнонимімен байланыстыруы туралы айтылады. Қытай деректеріндегі се-иәнто этнониміне қатысты пікірлер келтірілген. Се-иәнто қағандығы құлағанда се-иәнто этнонимі се және иәнто топтарына бөлшектенгені, иәнто тайпасының се тайпасынан бөлініп, Ертіс өзені алабына қоныс аударуы, содан олардың қытай деректерінде янмо деп көрсетіле бастағаны, иәнтолардың қимақ мемлекетіннің негізін қалағандығы өзара логикалық сабақтастықта баяндалады. Қимақтар мемлекеті жөнінде едеуір мол мағлұмат қалдырған орта ғасырлық араб-парсы деректері қарастырылады, соның ішінде Гардизидің «Заин-әл-ахбар» атты еңбегіндегі қимақтардың шығу тегі жөніндегі аңыз әңгімеленген. Аңыздағы қимақтардың «татарлар» елінен келгендері жайындағы мәліметтерді негізге ала отырып, автор қимақтардың арғы тегін татар тайпалық одағы деп қарастырады. Татарлардың ежелгі тарихы, қонысы, нәсілдік шығу тегі жайында түрлі мағлұматтарды ғылыми әдебиеттерді талдай, өз пікірін негіздеуге тырысады. Қимақтардың шығу тегіне байланысты отандық тарих ғылымында қалыптасқан ғылыми көзқарастарды да талдауға алған.
