Яндекс.Метрика
Home » Materials

Materials

ӘБЖАНОВ Х.М.
ЖАҢА ЖАҺАНДЫҚ ӨЗГЕРІСТЕР ЖӘНЕ ОТАНДЫҚ ТАРИХ ҒЫЛЫМЫНЫҢ БОЛАШАҒЫ

Мақала ҚР Президентінің «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» Жолдауына арналған. Онда еліміздің стратегиялық саясаты мен ғылымның рөлі мен маңызы ашылған. Отандық тарих ғылымы мен «Мәңгілік Ел» ұлттық идеясының арасындағы байланыс сипатталған. Сондай-ақ тарих ғылымына қатысты қаржыландыру саясатын жетілдіру жолдарына байланысты нақтылы тәжірибелік ұсыныстар берілген.

КСЕНЖИК Г.Н.
ИННОВАЦИИ В СИСТЕМЕ ВЫСШЕГО И ПОСЛЕВУЗОВСКОГО ОБРАЗОВАНИЯ РК

Данная статья является откликом на Послание Президента Республики Казахстан Н. Назарбаева народу Казахстана от 30 ноября 2015 г. «Казахстан в новой глобальной реальности: рост, реформы, развитие», которая характеризует современное состояние, показывает проблемы и инновационные пути модернизации высшего и послевузовского образования РК.

НУРБАЕВ Ж.Е.
ИСТОКИ ФОРМИРОВАНИЯ ИНСТИТУТОВ ИСЛАМА В СЕВЕРНОМ КАЗАХСТАНЕ (НА МАТЕРИАЛАХ ПЕТРОПАВЛОВСКОГО УЕЗДА АКМОЛИНСКОЙ ОБЛАСТИ)

В статье освещается история распространения ислама в Северном Казахстане во второй половине XIX - начале XX вв. Это период, когда на территории современной Северо-Казахстанской области появляются первые институты ислама, рассматриваются причины и факторы их формирования: деятельность мулл (как местных, казахских, так и татарских), мусульманских обществ, строительство мечетей, молитвенных домов и духовных учебных заведений, приводятся статистические данные по ним. Выявляются причины и приводятся примеры перехода некоторых православных жителей в мусульманскую веру.

Калыш А.Б., Мейрманова Г.А.
ҚАЗАҚТЫҢ БАТА БЕРУ ДӘСТҮРІ – ІЗГІ ТІЛЕК ТІЛЕУДІҢ ӘДЕБІ РЕТІНДЕ

Мақалада бата берудегі қазақтардың әдептілігінің көрінісі ретінде қарастырылады. Авторлар жазба дерек көздеріне, арнайы әдебиеттермен этнографиялық экспедиция матералдарына сүйене отырып батаның әр түрлі формаларын айшықтайды. Зерттеулер бойынша ақ бата және теріс бата беру үрдісінің сиреп бара жатқандығын атап өткен. Бата беру дәстүрі баға жетпес құндылық ретінде қазіргі Қазақстанның әлеуметтік негізін құрайды. Батаның көптеген түрлерін мысылға келтірген: ақ батасы, серттесу батасы, жол батасы, көші-қон батасы, жаңа ай батасы, соғым батасы, наурыз батасы, жарапазан батасы, жас отау иелеріне арналған бата, өлім шыққан үйге айтылатын бата т.б. Қазақ халқының бата беру дәстүрі - тамыры тереңде жатқан, халық тарихымен тағдырлас, қиын уақыттың небір талқысына да түссе де, елдің тұрмыс салтында тайға таңба басқандай айқын із қалдырған, бүгінгі күнге жетсе де, тынымсыз талғампаз талай ұрпақ үшін тәлім-тәрбие болған тағылымы мол тамаша мұрамыз ретінде қарастырылған.

Далаева Т.Т.
ОТ ВОЛОСТНОГО СУЛТАНА К ВОЛОСТНОМУ УПРАВИТЕЛЮ (1822 – 1868 гг.): ЭВОЛЮЦИЯ СТАТУСА И СОЦИАЛЬНОГО СОСТАВА

На основе опубликованных законодательных и архивных материалов проанализированы статус и социальный состав, а также права и обязанности волостных должностных лиц внешних округов Казахской степи сибирского ведомства в 20-60-е гг. XIX в. Если в начальный период реализации административной реформы по Уставу о сибирских казахах 1822 г. на должность волостного управителя могли претендовать только султаны, то затем постепенно российские власти стали признавать право биев и старшин на утверждение в этой должности на основе выбора. Сделан вывод о том, что в указанный период волостные правления во внешних округах Западно-Сибирского генерал-губернаторства получили организационное оформление и стали постоянно действующими органами на уровне местного управления казахскими родами.