Для рассмотрения вопросов, касающихся управления обширной территорией Сибири, в 1821 году согласно царскому указу был создан Сибирский комитет. В комитете были сосредоточены все сведения об экономическом и социально-политическом состоянии Сибири и казахского края: статистические данные, отчеты генерал-губернаторов, донесения, записки, прошения, законодательные акты и пр. Журналы, документы и высочайше утвержденные положения Сибирского комитета, которые до сих пор хранятся в архивах России и Казахстана, являются важнейшим источником по изучению истории казахского общества XIX века. Изучая и анализируя эти документы, можно извлечь информацию о местных органах власти, их взаимосвязи с центральными учреждениями, они дают характеристику административной, судебной, налоговой системы и других региональных вопросов.

This article discusses the "Materials on the Kyrgyz land use ..." as a historical source on the history of Kazakhstan the late XIX - early. ХХ century. Documents gathered in the materials are unique in scope of coverage of the totality of the most important facts, events, phenomena in the field of history, ethnography, geography, place names and demography of the Kazakh people. They represent a set of statistical data, consisting of 27 volumes, which is an invaluable resource in the study of the Kazakh people of ethnic history, especially the traditional Kazakh economy. This materials research statistics and research expeditions conducted with the aim of colonizing the territory of Kazakhstan tsarist Russia in the late XIX century. - The beginning of the ХХ century. Despite the fact that these documents were the source for colonial policy, they are also a valuable source of information on the structure of the tribal structure, business, economic, social history and other aspects of the life of the Kazakhs of the period. Keywords: power, source, analysis, method, statistics, ethnicity, structure.

The article reveals the role of Kipchak tribes in the formation of Protokazakh tribe formations in the period of the early Middle Ages. Being guided by substantive provisions of such known researchers as N.Aristov, V.Bartold, S.Akhinzhanov, etc., the author defines the basic ways and directions of migrations of the Turkic tribes which have entered later in the structure of Kipchak confederation. Despite the extensive literature on Kipchak tribal formation, tamga signs analysis, sources about the Kipchaks as a part of the Uzbek, Karakalpak, Turkmen, Bashkir, as well as other above-mentioned data allow to supplement the knowledge of the possible historical contacts with other ethnic groups and come to conclusion of their possible common origin. This conclusion is based on the theoretical statement of the Turkic nomads tribal structure mobility, their genealogical continuity and communication. Thus, the origins of many Turkic tribes, whose history since the beginning of the second millennium BC roots in medieval Qypchaq Union are closely connected with the territory of contemporary Kazakhstan.

Аннотация. Мақалада авторлар ХХ ғасырдың 20-30 жылдарындағы Қазақстан тарихының кеңестік тоталитарлық жүйе жүргізген төтенше саяси-шаруашылықтық науқандарының, қазақ қауымындағы ежелден қалыптасқан дәстүрлі шаруашылық пен нарықтық қатынасты күйретудің Сталиндік-Голощекиндік негіздерін талдай келе, «байлар мен кулактарды тап ретінде жою» саясатын ҚР ҚРОМА, ҚР ПА мұрағаттарындағы деректері мен құжаттары негізінде баяндайды. Авторлар кеңестік Қазақстанның империялық билік кезіндегі «Байлар мен кулактарды тап ретінде жою саясаты» - шаруа қауымының табиғатына қарсы бағытталған, адамгершіліктен жұрдай, қылмысты саясат. Сондықтанда оның зардаптарыда аса ауыр: ауыл шаруашылығындағы дәстүрлі мал шаруашылығын табиғи ерекшеліктерге сай тиімді ұйымдастыра алатын ең іскер, білікті шаруақор адамдардан айырып, дәстүрлі шаруашылықты біржола күйретуге әкелгендігін ғылыми негіздейді.

Аннотация Мақалада ХХ ғасырдың басында Қазақстанның саяси, әлеуметтік-экономикалық дамуы зор өзгерістермен қарастырылады. Патшалық езгіден босаған бұрынғы отар ел дамудың жаңа сатысына енді. Қазақ қоғамының барлық саласында шиеленіскен қайшылықтар байқала бастады. Сондықтан осы кездегі ең маңызды мәселе – Қазақстанда жүргізілген жер-су реформасы жан-жақты қарастырылады. Кеңес үкіметінің ұлт аймақтардағы ең жауапты саясаты бұрынғы кезден шиеленісті түрде мұра болып қалған жер қатынастарын реттеу болып табылды.