Яндекс.Метрика
Home » Materials

Materials

Уалтаева А.С. – Cтаршый научный сотрудник Института истории и этнологии им. Ч.Ч. Валиханова, кандидат исторических наук
ТРЕТИЙ ВСЕМИРНЫЙ КУРУЛТАЙ КАЗАХОВ

В статье рассматриваются изменения, произошедшие со времени проведения Первого курултая казахов в истоорической ретроспективе. Социально-экономические преобразования и реформы начали формировать собственно казахстанскую идентичность во всех сферах жизни общества. Это способствовало укреплению страны на международном уровне и где бы не проживали казахи, в любой точке земного шара, они искренне радуются и гордятся своей исторической Родиной. Все это способствовало необходимости проведения уже ставшей традицией Третьего курултая казахов.

А.С. Уалтаева – Cтаршый научный сотрудник Института истории и этнологии им. Ч.Ч. Валиханова, кандидат исторических наук
ПЕРВЫЙ ВСЕМИРНЫЙ КУРУЛТАЙ КАЗАХОВ: ИСТОРИЯ И ПРОДОЛЖЕНИЕ

В статье рассмотрена история организации и проведения первого Всемирного Курултая казахов. Первые фактологические материалы о форуме собраны Всемирной Ассоциацией казахов, которая поддерживает связи с зарубежными соотечественниками по вопросам культурно-духовного развития, образования и бизнеса и решает широкий круг исторических и общественных вопросов.

А.К. Бегалиева1, М.Б. Амирханов1, Д.Г. Ахметжанов1 1әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, Алматы қ., Қазақстан
КЕҢЕС ОДАҒЫНЫҢ ХХ Ғ. 20-ШЫ ЖЫЛДАРЫНДАҒЫ ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ САЯСАТЫ

Мақалада «әскери коммунизм» және ЖЭС саясаттарына салыстырмалы талдау жасалған. Бірінші дүние жүзілік соғыстан кейін дағдарыс жағдайындағы Ресей революциямен бетпе-бет келді. Бұл халық үшін үлкен сынақ еді. Кеңес үкіметі жарияланғаннан кейінгі басты міндет халық шаруашылығын қалпына келтурі болды. Көптеген өндіріс орындары шикізат, энергия көздерінің болмауынан және ескірген жабдықтар есебінен жұмыс істемеді. Бұл өкіметке ауыр тәжірибе еді: тарихи жағынан бірінші болған «әскери коммунизмді» игеру, әкімшіл-әміршіл жүйе жаңа форма болды. Ол елді катастрофаға әкелді. Нақ сол 20-шы жылдары тәжірибеде жаңа экономикалық саясат, демократиялану, плюрализм бейбіт өмір сүру жетістіктерімен үйлесіп жатты. «Азаматтық бітім» негізінде әлеуметтік катастрофасыз социализм құрылысына өту жолы ашылды. Ол өзара байланыста болғанда ғана жетістікке жететін еді. Қазіргі кезеңде мемлекет дамуында «әскери коммунизм» саясатының да, жаңа экономикалық саясаттың да қателіктерін ескеру қажет. Өйткені, дағдарыстан шығу қазіргі экономиканың зерттейтін маңызды бөлігі. Осыған байланысты мақаланың мақсаты КСРО-ғы «Әскери коммунизм» және ЖЭС саясатын көрсету басты мақсат болды.

Арапов Жандос Маратулы, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ 2-курс магистранты
Қазақ этносының қалыптасуындағы Жалайыр тайпасының орны

Мақалада жалайыр тарихына байланысты мәліметтерді жинақтауға талпыныс жасады. Жұмыс барысындағы-зерттеу нәтижесі, жалайыр атауының шығу тегіне, оның этникалық тарихына деректеме-тарихнамалық тұрғыда талдау жасалынды. Бұл мақалада тарих, аңыз-әңгіме және этнографиядан мағлұматтар келтірілді. Ежелгі уақыттан қазіргі кезеңге дейінгі қазақ даласы тұрғындарының этномәдени тарихында жалайырлар ерекше орын алған. Олар қазақ халқының қалыптасуындағы орны көрсетілген. Жалайырлардың қалыптасуындағы орны мен ерекшелігімен зерттелген. Тарих сахнасында қазақты құраған түркі тайпаларының орта ғасырлардағы бабалары Жалайырлар, Меркіттер, Қоңыраттар, Керейлер және тағы басқалар шығып, олар тайпалық бірлестіктер, тіптен шағын мемлекеттер ретінде бой көрсетті. Бұл әрине тарихшыларымыздан түркі этностары тарихын тереңдете зерттеуді, осы мәселелерге аса қатты мән беруді талап етеді. Түйін сөздер: Жалайыр, тайпа, қазақ қауымы, этнос, түркі тайпалар

Н.А. Атыгаев Институт истории и этнологии им. Ч. Ч. Валиханова, г. Алматы, Казахстан nuratygaev@mail.ru
КАЗАХСКИЕ ЖЕНЩИНЫ ПРИ ДВОРАХ ИНОСТРАННЫХ ПРАВИТЕЛЕЙ (XV–XVII ВВ.)

В статье приводятся некоторые сведения средневековых исторических источников о казахских женщинах, живших при дворах правителей соседних государств. В большинстве своем они, являясь представительницей казахской правящей элиты, оказались там в результате династического брака. Автор обращает внимание на то, что в источниках в основном приводятся не личные имена женщин, а их лакабы или тахаллусы (прозвища или псевдонимы). Часто их просто называли – «Казах-ханым». Казахские женщины были не только верными спутниками жизни своих мужей и матерями их детей. Некоторые из них занимали высокое положение в государстве и участвовали в его политической (в том числе международной) и общественной жизни. Такими женщинами были Михр-султан-ханым в Шибанидском государстве, Чучук-ханым в Могульском госудастве.