Electronic magazine "edu.e-history.kz" № 1(13), 2018

Академик М.Қ. Қозыбаевтың ғылыми ұстанымдары мен танымал еңбектері қоғамда өзіндік орын алады. Кеңес өкіметінің әкімшіл-әміршіл жүйесінің шарықтап тұрған кезіне қарамастан Қазақстан тарихы ғылымының дамуы мен қалыптасуына үлкен үлес қосқан тарихшы ғалым ретінде бағалаймыз. Ғылыми мақалада Алаш қайраткерлерінің өмірдеректеріне, олардың атқарған істеріне тоқталып, , олардың болашақ тағдырына деген көзқарастарына айырықша мән берілді.

Мақалада негізгі этнографиялық зерттеулердің принциптерімен бірге қолөнерге қатысты мәліметтерді жинау ерекшелігі деректік негізде қарастырылады. Автор этнографиялық жазбалар мен қатар мәлімдемелері сияқты далалық деректеріне сүйене отырып, өлкедегі қолөнер түрлері мен сақталуының негізгі факторларын жахандану жағдайынан деген тұжырым жасайды. Экспедицияның тақырыбы мен тапсырмасына байланысты тұрақжайларды, қолөнершілерді зерттеуде жинақталған материалдардың көрнекілігін қамтамасыз ететін әртүрлі тәсілдер қолданылады. Басты тәсілдер: іріктеу және жаппай зерттеу тәсілі. Сонымен қатар, этнографиялық зерттеулер тарихына толық тоқталған. Мақалада далалық жағдайда адаптациялану мәселесі де қарастырылады. Түйін сөздер: ҚР МОМ, қолөнер, мәлімет берушілер, «қар үйіндісі» әдісі.

Бұл мақалада ұлы даланың ауызша тарихы қазақ тарихының негізі көрсетілген. Жекелеген авторлардың ғылыми еңбегңне талдау жасалынған. Қазақ халқының ауызша тарихы – қазіргі қоғамың ерекше ықылысын аударып отырған тарихи-мәдени мұрамыздың аса маңызды құрамдас бөлігі. Қазақтың төл тарихының алтын діңгегі. Қазақ елі – өте бай тарих айту және оны сақтау дәстүрі мен мәдениеті бар халық.

Аннотация ХХ ғасыр басындағы Ресей империясының қол астындағы түркі тілдес мұсылман халықтарының арасында либералдық ағым бой көрсетті. Оның қалыптасуына ХІХ ғасырдың 60-70 жылдары Ресйде жүргізілген әлеуметтік-экономикалық реформалар мен 1905-1906 жылдары орын алған әлеуметтік-саяси өзгерістер елеулі ықпалын тигізді. Соның нәтижесінде Ресей империясындағы түркі-мұсылман халықтарының қоғамдық санасының діни догматизмнен азда болса арылып, олардың зайырлы қоғам талаптарына сай икемделуі белең алды. Бұл жағдай Ресей мұсылмандарының санасын серпілткен модернизм жәдидшілдік деген атпен белігілі болды. Жәдидшілдік көп жағдайда еуропалық ағартушылықтан нәр алды. Мұсылмандық либерализм түрінде көрініс тапқан жәдидшілдік империядағы түркі-мұсылман халықтарының, соның ішінде қазақтардың да санасына «батысшылдық» сипаттағы серпіліс ала келді.

Проблема, заявленная в статье, относится к распространению социальных сетей в Казахстане. Развитие информационно-коммуникационных технологий привело к появлению глобальной сети Интернет и созданию социальных сетей. Казахстан сегодня активно развивает эту сферу, реализуя задачи интеграции в мировое информационное пространство. В настоящее время самыми популярными сетями в стране являются: ВКонтакте - 43%; Одноклассники — 34%; Instagram — 31%; Мой Мир — 21%; Facebook — 19%; Twitter — 5% и другие — 3%. Население страны постоянно повышает свою активность в интернете и социальных сетях, ими пользуется сегодня 70%, что дает возможность перейти на новый уровень развития.

В статье изложен взгляд на проблему изучения темы освоения целинных и залежных земель в Казахстане, который лег в основу разрабатываемой в Центральном музее монографии-каталога. Основные положения концепции исследования следующие. Главным положительным итогом целинной кампании стало решение острой продовольственной проблемы в СССР, имевшей место на протяжении десятилетий как результат волюнтаристской аграрной политики большевиков. Произошедшая же в результате освоения целины модернизация северных регионов Казахстана стала, по словам Президента РК, «модернизацией территории, а не нации». Освоение целины стало логическим завершением проводимой царским правительством еще в конце XIX – начале XX в. политики массовой колонизации казахстанских земель. Игнорирование национальных интересов казахского народа привело к утрате национальных корней, русификации существенной части коренного населения. Пренебрежение же почвенно-климатическими условиями региона стало причиной экологической катастрофы – масштабной эрозии почв. Исследование осуществляется на основе музейных и архивных документов, материалов периодической печати, мемуарных источников и др. Статья предназначена для ознакомления научной общественности с концепцией монографии-каталога.

статья посвящена проблемам финансирования системы здравоохранения стран-членов Евразийского экономического союза и высокой смертности среди молодежи. В статье показана динамика выделенных на здравоохранение средств, представлены внутренние причины ухода из жизни представителей мужского и женского пола в возрасте пятнадцати – двадцати девяти лет. Названы основные заболевания, приведшие к смерти молодых людей. Более подробно, в динамике и в сравнение со всеми странами ЕАЭС, раскрыты причины смертности от случайных отравлений алкоголем, самоубийств и убийств от всех видов транспортных несчастных случаев. Подчеркнуто, что смертность – это серьезная социально-экономическая проблема, имеющая негативные последствия для экономик и демографической ситуации стран Евразийского интеграционного объединения. Предложены меры борьбы за здоровье нации, и особенно ее молодого поколения.

В статье была поставлена задача изучения основных тенденций в области семейно-брачных отношений в среде городских казахов, подвергшихся в советский период массированной ассимиляции. После окончания Второй мировой войны у казахов, проживающих в этнодисперсной городской среде, прослеживаются такие тенденции как, нарастающее доминирование простых нуклеарных семей; снижение рождаемости и повышение брачного возраста; рост разводимости, уменьшение возрастной разницы семейных пар. Указанные тенденции связаны с влиянием городского образа жизни, изменением структуры потребностей и ростом их относительной неудовлетворенности, формированием установок на получение образования и продвижение по социальной лестнице, получение отдельного жилья и пр. Рост числа межнациональных браков у части городских казахов является показателем наличия у них установки на естественную ассимиляцию. В результате политики русификации этноязыковые процессы в среде городских казахов характеризовались сокращением удельной доли одноязычных в казахском варианте и расширением удельной доли двуязычных (владеющих русским языком). Причем, некоторая часть городских казахов стала считать родным не казахский, а русский язык, который занял монопольное положение в делопроизводстве, в официальном общении, системе образования и науке.

Аннотация. Данная статья посвящена некоторым аспектам деятельности Организации объединенных наций в сфере развития международного сотрудничества и всестороннего диалога по вопросам глобальной мобильности в контексте устойчивого развития.

Мақалада Қытайдың саяси мәдениетінің даму ерекшелігі, оның дәстүрлі негізі мен қазіргі заманғы элементерінің өзара әрекеттесуі қарастырылады. Авторларконфуцийшілдік идеялардың Қытайдың қоғамдық өмірінің түрлі салаларына ықпалын қарастыра отырып, оның саяси мәдениетіндегірөлін сараптаған.