Шигабутдин Маржани (1818 – 1889) – татар халқының көрнекті тарихшысы. Ол патшалық Ресейдің отарлық саясаты қарқынды жүргізілген тұста өмір сүріп, өз соңында мол ғылыми мұра қалдырды. Бұл мұра сол тұста түркі тілдес халықтардың ұлттық қозғалысына серпін берді. Ш. Маржани Ұлы дала тарихына қатысты көптеген деректерді ғылыми айналымға тартқан. Осыған орай мақалада Ш. Маржани еңбектерінде Ұлы дала тарихы мәселелерінің көрініс табуы қарастырылған Кілт сөздер: Ұлы дала. Өркениет. Тарих. Дерек. Методология.

Материал статьи позволяет судить о динамике учебника по истории Казахстана от классических учебников советского времени через учебники нового поколения и до интерактивных учебников нового поколения. Ключевые слова: учебник, ландаматика, структура учебников, традиционный учебник, модель учебника, современные технологии обучения

Мақалада қазақ халқының көшпелі дәстүрі отаршыл империя және кеңестік социализм әсерінен қаншалықты өзгергені және русификация үрдісі қалай жүргеніне талдау жасалады. Мақаланың негізгі бөлігі шетел тарихшыларының көзқарасымен баяндалады. Сонымен қатар Тәуелсіз Қазақстандағы саяси өзгерістердің алғышарттарына назар аударылып, осы бағыттағы ғылыми әдебиеттерге талдау жүргізіледі. Мақаланың хронологиялық шеңбері Қазақстанның Ресей бодандығына кірумен басталып, егемендік алу оқиғасымен шектеледі. Кілт сөздер: «индустрияландыру», «аграрлық революция», «отаршылдық», «интернационализм», «социализм», «ұжымдастыру», «егемендік».

Мақалада автор қазақ қоғамындағы келіндердің алатын орны мен әдебін нақты сипаттаған. Қазақ келіндерінің этномәдени әдебі күнделікті өміріне кірді. Ғасырлар бойы көшпелі қоғамға тән бұл болды. Мұндай таңертең ізеттілік көрсетіп, ата-енесіне тізесін бүгіп сәлем салып, күнделікті жұмыстар – таңертең ерте шай қою, дастарқан жасап, шай беру, үй тазалау, тамақ әзірлеу, сиыр сауып, күбі пісу, мал жайғастыру, қонақ күту және т.б. шаруалармен айналысады. Күнделікті жұмыстарға өз уақытында үлгеру үшін ерте тұрып, кеш жатып шаруашылық түрі ұзақ уақыт бойы аз мөлшерде негізделген біржақты қазақ асханасының ерекшеліктері ең алдымен ет және сүт пайдалану, сондай-ақ, тары сияқты астық өнімдерін пайдаланудан құрылды. Түйін сөздер: этикет, үлкен үй, қара шаңырақ, қайынене, ат тергеу, отағасы.

The article makes an etymological analysis and reconstruction of some names of the Caspian Sea, which allows us to identify common semantic patterns in the formation of these hydronyms. Keywords: Caspian Sea, hydronium, historical names, Iran, Persian language, ancient sources.