Яндекс.Метрика
Главная » Материалы

Материалы

А.Т. Қаипбаева, Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университетінің қауымдастырылған профессоры, т.ғ.к. Алматы қ.
ӘОЖ 94(574) ІЛИЯС ОМАРОВ ЖӘНЕ ҰЛТТЫҚ МӘДЕНИ МҰРА

Мақалада белгілі мемлекет және қоғам қайраткері Ілияс Омаровтың ұлттық мәдени мұрамызды жаңғырту аясында жасаған еңбектері туралы баяндалады. Еліміздегі мәдени үдерістер кеңестік идеологияның қатаң бақылауында болды. Соған қарамастан, ұлжанды азамат Ілияс Омаров патша үкіметі тұсында, кейін Кеңестік билік дәуірінде орыс мәдениетінің тасасында қалып қойған, бірте – бірте ысырылып, халық жадынан өшіріліп, ұмытыла бастаған ұлттық мәдени мұраларымызды қайта жаңғыртуды қажет ететін тұстарына үнемі ғалымдардың, өнертанушылардың, қоғам қайраткерлерінің назарын аударып отырды.Қызметінен айырылу қаупі төнгенде де, жеке басына қауіп төнгенде де бұл ойы мен жоспарынан ешқашан бас тартқан емес. Мақалада аталған тұлғаның коммунистік держава саясаты салдарынан қазақ қоғамының рухани әлемі үлкен трансформацияға ұшырап, орыстандырылып бара жатқанына орайқазақ халқы ұрпағының рухсыздануға, мәдени ерекшеліктерімізден ажырауымызға қарсы тосқауыл болу үшін басқада зиялы қауым өкілдерімен бірге жолдарын жанталаса іздеуі тарихи дереккөздер негізінде айшықталады. Қорытындысында Ілияс Омаровтың атқарған қызметтері мен мақалаларына, ой – талғамдарына тереңірек үңіліп, жан-жақты дәйектеу арқылы оның социалистік идеология заманында өмір сүріп, сол тарихи кезеңге тән қоғамдық құбылыс болып табылатын тотальды (жойдасыз) жүйеде ұлтқа шапағатын тигізе аларлық іс жасағандығын, қазақ руханиатына қатысты мәселелерді ашық түрде батыл қоя білген және эвфемистік жолды да ұстанған деген тұжырым жасалады.

D. Aitmagambetov, Candidate of Historical Sciences, Аssistant Prof., e-mail:dumanad@mail.ru, A. Azmukhanova, Candidate of Historical Sciences, Professor, e-mail: aiaz67@mail.ru L. Nursultanova, Doctor of Historical Sciences., Associate Professor
IRSTI 11.25.91 KAZAKHSTAN AND VIETNAM: FROM AGREEMENTS TO PRACTICE

The article analyzes the formation and development of multilateral relations of Kazakhstan with Vietnam. Over these years, a legislative and legal base has been formed in all areas of cooperation, contacts in the economy, social sphere and culture are developing. Seven meetings of the Kazakh-Vietnamese intergovernmental commission on trade, economic and scientific and technical cooperation (established in 1997) were held. At the 7th meeting on October 22-23, 2015 in Astana, the Kazakh delegation was headed by the Deputy Minister of Foreign Affairs of the Republic of Kazakhstan, A. Musinov, and the Vietnamese delegation, by the Deputy Minister of Industry and Trade, Hoang Quoc Vuong. Currently, parties are working to conclude agreements between leading cultural, humanitarian, scientific, technical and analytical centers, as well as educational institutions of Kazakhstan and Vietnam. Key words: Kazakhstan, Vietnam, economy, politics, humanitarian sphere

Қ.А. ҚЫДЫРБАЕВ, Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Шығыстану факультеті, PhD доктор, доцент м.а.
ӘОЖ 473.94 / 94(5) МӘМЛҮК-ҚЫПШАҚ СҰЛТАНДЫҒЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ӘЛЕМ ӨРКЕНИЕТІНЕ ҚОСҚАН ҮЛЕСІ

Мысыр мен Шам жеріне және мұсылмандардың қасиетті жерлері Хижазға үш ғасырға жуық билік жүргізген мәмлүк-қыпшақтары отандық ғалымдар тарапынан кешенді түрде зерттелмей отыр. Тіпті кейбір сұлтандардың тегі мен есімі де нақты анықталмай келген. Көптеген араб және Еуропа ғалымдары буржилер кезеңінде билікте болған мәмлүктерді адыгей-черкестерге жатқызып келген болатын. Бұл мақалада буржилер кезеңіндегі сұлтандардың адыгей-черкестерге еш қатысы жоқ екені, олардың қыпшақ даласынан барған шеркештер екені, екі кезеңдегі, яғни бахрилер мен буржилер кезеңіндегі мәмлүктер де қыпшақ тілінде сөйлегені жан-жақты дәлелденеді және қыпшақтардың әлем өркениетіне қосқан үлесі туралы тың мәліметтер беріледі. Кілт сөздер: мәмлүк, қыпшақ, бүржоғлы, шеркеш, мәмлүк қылышы, қыпшақ тілі, бахри, буржи

Д. Сайынов, тарих магистрі Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университеттінің Қазақстан халқы Ассамблеясы және әлеуметтік – саяси пәндер кафедрасының оқытушысы
ӘОЖ 2.752 АҚТӨБЕ ӨҢІРІНДЕГІ ДІНИ ҚАЙРАТКЕРЛЕРДІҢ РУХАНИ ҚЫЗМЕТІ

Мақалада Ақтөбе облысында діни қайраткерлердің қоғамдық қызметі мен тарихы қарастырады. Сонымен қатар бұрын ғылыми айналымға есімдері енбеген діни тұлғалар аталып өтеді. Қазақ халқының діни қайраткерлері қоғамды ізгілікке, имани жолға шақырға отырып, мұсылмандық дәстүрді таратты. Білім иелері, ел ішінде дінді ғана насихаттаумен шектелмеді, олар елін, жерін аман алып қалу үшін отарлаушыларға қарсылықатрын көрсетіп халықтың әлеуметтік жағдайын, қамын ойлады. Ғылыми жобаның негізгі мақсатының бірі жалпы Қазақстандағы және Ақтөбе өңірінде қызмет жасаған діни тұлғалардың архив материалдары мен зерттеушілердің еңбектерінде көрініс тапақан тұстарын пайдалан отырып қазақ даласындағы діни қайраткерлердің тарихына әділ баға беру. Кілт сөздер: Ислам, медресе, мешіт, хазрет, молда, ишан, қожа. қазақтар, діни тұлғалар, теология, отарлау, репрессия, Совет үкметі, Ақтөбе облысы.

А.Е. Сериккалиева, PhD, и.о. доцент кафедры китаеведения КазНУ им. аль-Фараби. Ж.Е. Ашинова, к.и.н., и.о. доцента кафедры Дальнего Востока КазНУ им. аль-Фараби. З. Набижанқызы, магистр иностранной филологии, ст. преп. КазНУ им. аль-Фараби
930/339.92 ПРОЕКТ ЗОНЫ СВОБОДНОЙ ТОРГОВЛИ ШОС: ПРОБЛЕМЫ И ПЕРСПЕКТИВЫ

Китай уделяет большое внимание развитию регионального экономического сотрудничества в рамках Шанхайской организации сотрудничества (ШОС). Поэтому для минимизации тарифных и нетарифных барьеров, а также для содействия торговле и инвестициям в регионе члены ШОС ставят вопрос о создании зоны свободной торговли. Считается, что создание зоны свободной торговли будет стимулировать развитие экономики всех членов ШОС, повысит уровень занятости и благосостояние в регионе. Стороны по-прежнему обеспокоены возможным давлением китайских импортных товаров на их внутренние рынки. Однако следует признать, что существует вероятность того, что расширение ШОС Индией и Пакистаном окажет положительное влияние на предложение ШОС по свободной торговле, поскольку Пакистан и Индия имеют большую экономические мотивацию.