А.М. Әбікей¹*<a href="https://orcid.org/0000-0003-3078-3010">ID</a>, А.Ж. Утегалиева²<a href="https://orcid.org/0000-0003-3003-9646">ID</a>, Ж.С. Саурыкова³<a href="https://orcid.org/0000-0001-8342-579X">ID</a><div><p>¹Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты, Қазақстан, Алматы</p> <p>²Алматы энергетика және байланыс университеті, Қазақстан, Алматы</p> <p>³Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті, Қазақстан, Алматы</p> <p>^*Автор-корреспондент</p> <p>E-mail: abikey.arm@mail.ru (Әбікей), almazhan@gmail.com (Утегалиева), <a href="mailto:zhanarsaurykova@mail.ru">zhanarsaurykova@mail.ru</a> (Саурыкова)</p><div style="text-align:justify;"><b>Аңдатпа.</b> Мақалада кең архивтік дереккөздермен, сонымен қатар қазақ және шетел авторларының соңғы жылдары жарияланған еңбектері негізінде, XX ғасырдың 20-шы жылдарының соңындағы Қазақстандағы байлар қауымын тәркілеу науқаны қарастырылады. Бұл кезең Қазақстан тарихында дәстүрлі қазақ ауылының ғасырлар бойы қалыптасқан құрылымы, қауымдық заңдылықтары мен өзіне ғана тән экономикалық қатынастары дағдарысқа ұшырауымен және ХХ ғасырдың 31-33-ші жылдардағы зұлмат ашаршылықтың тікелей алғышарттарының бірі болғандығымен белгілі. Мақалада дәстүрлі қазақ ауылындағы байлар қауымының рөлі қарастырылып, олардың әлеуметтік және экономикалық қатынастарына көңіл бөлінеді. Өз шаруаларын аяусыз қанайтын ресейлік немесе еуропалық бай тап өкілдері мен қазақтың байлар қауымына салыстырмалы анализ жасалады. Науқан барысында жіберілген өрескел заңсыздықтарға, озбырлыққа толы тәркілеу саясатының әділетсіз табиғатына мән беріледі. </div></div><div style="text-align:justify;"><b>Түйін сөздер: </b>Сталин<b>, </b>кәмпеске, бай-феодалдар, орташалар, тәркілеу, Голощекин.<br /></div>

А.Т. Абдулина¹*<a href="https://orcid.org/0000-0001-8556-3432">ID</a><div>¹Институт истории и этнологии имени Ч.Ч. Валиханова, Казахстан, Алматы </div><div>*Корреспондирующий автор </div><div>E-mail: abd_aksunkar@mail.ru (Абдулина)</div><div style="text-align:justify;"><b>Аннотация.</b> Данная статья представляет результаты этносоциологического исследования казахской диаспоры в Тарбагатайском аймаке Китая в 2013 г. Анализ социокультурной инфраструктуры показал, что китайское руководство уделяет внимание развитию системы учреждений культуры, в особенности в городах. Однако в сельской местности обеспеченность музеями, библиотеками, Домами народного творчества недостаточная. В образовательной сфере есть потребность в расширении системы бесплатного дошкольного образования для всех категорий жителей, в внедрении казахского языка в высшее образование для мотивации казахских детей к обучению на родном языке в средних школах. Исследование этнокультурных изменений в основных компонентах материальной культуры казахской диаспоры в Китае показало более медленные темпы урбанизации и медленное размывание этнодифференцирующих признаков по сравнению с казахами в Республике Казахстан. </div><div style="text-align:justify;"><b>Ключевые слова:</b> диаспора, казахи, материальная культура, социокультурная инфраструктура, традиции. </div>

<div>Қ.Қ. Сәрсембина¹<a href="https://orcid.org/%200000-0002-5571-7944">ID</a>, М.М. Қозыбаева²<a href="https://orcid.org/0000-0002-7223-2439">ID</a>, Х.Б. Маслов¹*<a href="https://orcid.org/%200000-0003-2027-0078">ID</a></div><div>¹Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, Қазақстан, Нұр-Сұлтан </div><div>²Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты, Қазақстан, Алматы </div><div>*Автор-корреспондент </div><div>Е-mail: kuralai_sk@mail.ru (Сәрсембина), koz.mahabbat_85@mail.ru (Қозыбаева), halel_86@mail.ru (Маслов) <br /></div><div style="text-align:justify;"><span style="color:#000000;"><b>Аңдатпа.</b> Мақалада 1930-1950 жылдары Ақмола облысы бойынша саяси қуғын-сүргінге ұшыраған әйелдер тағдыры деректер негізінде зерделенген. Ер адамдар жаппай жазықсыз жазаға тартылғанда олармен бірге әйелдердің де саяси қуғын-сүргін зобалаңына ұшырағандығы дәйектеледі. Жазықсыз азап шеккен әйелдер тағдыры кеңестік тоталитарлық жүйенің қылмысы екендігі, саяси қуғын-сүргін қызылдар билігінің орнығуымен қатар жүргендігі қарастырылады. Саяси қуғын-сүргін жалпылама бағыт алғанда, сол бір зобалаңға әйелдер де, жасөспірімдер де ілікті. Түрмедегі әйелдердің қылмыстық іс-қағаздары дұрыс толтырылмаған. 1931 жылы тұтқындардың іс қағаздарын жүйелі толтыру туралы айтылғанымен, нәтижесіз қалған. Мақалада Ақмола облысы бойынша саяси қуғын-сүргінге ұшыраған әйелдердің ұлты, қызметі, білімі, оларға қолданылған жаза түрі және т.б. мәліметтер талданды.</span></div><div style="text-align:justify;"><b>Түйін сөздер:</b> саяси қуғын-сүргін, тоталитаризм, ұлттық сана, отбасы, саясат, мемлекет, руханилық, қуғын-сүргін шаралары, депортация.<br /></div>

В статье раскрываются вопросы пополнения казахского населения Западной Сибири за счет вынужденных миграций в период коллективизации и массового голода начала 1930-х гг., а также изучается социально-экономическое положение казахских переселенцев. В частности, на примере областей Западной Сибири была дана характеристика переселенческого движения казахов, а также проанализированы источники миграции и формы адаптации к местным формам хозяйства на примере образования казахских аулов, а также сферы трудоустройства казахских переселенцев на предприятиях промышленности. Автор приходит к выводу о значительном увеличении казахского населения региона за счет вынужденных миграций, а также фиксирует тяжелое, и порой даже бедственное казахов, вынужденных искать средства к существованию на новых местах расселения.

Вывод американских войск из Афганистана заметно меняет конфигурацию международных сил. Завершение афганской кампании оказывает значительное влияние на Ближний Восток, Южную Азию, Центральную Азию. В данной статье рассматриваются сценарии развития ситуации в Афганистане. Особое внимание уделяется анализу вывода американских войск из Афганистана. Была сделана попытка проанализировать действия американского истеблишмента по выводу войск. В связи с последними событиями – расширением территорий Движения Талибан (ДТ) становится актуальным задуматься о региональной безопасности. Учитывая географическое расположение Афганистана – на перекрёстке 3 регионов, его дестабилизация может стать очагом напряжённости. Также в статье раскрываются интересы Пакистана в разрешении афганского конфликта. Сделана попытка проанализировать угрозы, исходящие из Афганистана, для Центральной Азии. В статье особо подчеркивается фактор Пакистана в урегулировании афганского конфликта. Пакистан, покровительствующий движению «Талибан», сохраняет роль ключевого игрока в Афганистане в свете завершения афганской кампании США.