Яндекс.Метрика

Пәнаралық зерттеулер

Аннотация. В работе проанализированы памятники эпохи бронзы на территории Северного Казахстана в контексте ландшафтной археологии. Подробно описаны топография памятников эпохи бронзы, расположенных вдоль берегов малых и крупных рек. Поселенческие комплексы классифицированы согласно местоположению, занимаемой площади и по количеству объектов жизнедеятельности древнего населения, изученных в ходе археологических исследований. В исследовании приведены данные ландшафта и природных ресурсов, окружающих поселенческих комплексов. А также в статье рассмотрены вопросы изучения системы расселения и использования окружающих ландшафтов населением эпохи бронзы Северного Казахстана на протяжении II тыс. до н.э. Основным источником работы стали археологические объекты, расположенные в Шагалалы-Кеноткельском археологическом микрорайоне. Дана описания локализации и концентрации памятников, приведен сравнительный материал по другим опубликованным комплексам бронзового века сопредельных территории. В работе указаны квалификационные характеристики систематизации поселенческих комплексов: особенности топографии, размеры, планировочная структура. Интерпретация археологических, и геоархеологических исследований, позволили авторам высказать основные выводы: современные поверхности являются результатом долгосрочного прошлого развития человеческого ландшафта, а археологические данные, присущие ландшафту, сильно зависят от современных диапазонов человеческой деятельности и инфраструктурного развития.
Аңдатпа. Еліміздің сан ғасырлық тарихында өзіндік орны бар кезеңге орта ғасырлық түркілік мәдениетті жатқызамыз. Зерттеушілердің пікірінше халқымыздың даналығын білдіретін ірі тарихи тұлғаларды зерделеу қазіргі ұрпақтың, гуманитарлық ғылымдардың қасиетті парыздарының қатарына жатады деген сенімде. Осы тұрғыдан алғанда ғасырлар қатпарларындағы жасырынған рухани мұралар көптеп саналады. Түркілік дәуірдің ірі тұлғалары Ахмед Ясауи мен Ахмед Йүгнекиді солардың қатарына жатқызуға болады. Мақаламызда осы екі ғұламалардың мұраларындағы рухани құндылықтарды, дүниетанымдық көзқарастарын және олардың болашаққа беретін тәрбиелік мәні тұрғысында қарастырамыз. Ислам мәдениеті өзінің таралуы кезеңінде, әртүрлі дүниетанымдық қабаттардағы халықтардың құндылықтары арқылы біртұтас ислам өркениеті ретінде қуатты даму және жаңғыру сатысына көтерілді. Өзіндік ерекшеліктерге ие дәстүрлі түркілік дүниетаным әмбебаптық ислам өркениетінің қалыптасуының құралы ретінде қалып қоймай, ислам діні негізінде жаңаша түлеп, рухани бірлік деңгейінде өзіндік түрік-ислам мәдениеті мен өркениеті көкжиегінде көтеріле білді. Түрік-ислам мәдениеті мен өркениеті X-XII ғасырларда Қарахан мемлекеті кезіндегі түрік тілінде жазылған еңбектер арқылы өз болмысын таныта бастады. Түркі әлемінің орта ғасырлардағы ойшылдары қатарында Ахмед Ясауи мен Ахмед Йүгнекидің өзіндік ерекше орындары бар. XII ғасырда Қарахан мемлекетінің саяси-қоғамдық философиясының моральдық-адамгершілік қағидаларын, түркі тілінің байлығын, әдет-ғұрыптарын поэтикалық түрде дамытқан ғұлама-ақындар.